‘Als ik terugkom’ van Marco Balzano

Daniela woont met haar man Filip en kinderen Angelica en Manuel op het Roemeense platteland. Ze is haar baan kwijtgeraakt, haar man brengt geen geld binnen er rest haar niets anders dan als badante in Italië te gaan werken. Een badante is een meestal inwonende verzorger van oude zieke mensen of de jonge kinderen in een gezin. Veel vrouwen uit hun dorpje zijn al in Italië werkzaam. Als een dief in de nacht vertrekt Daniela, ze laat zelfs geen briefje achter. Haar man Filip is in eerste instantie zo geschokt dat hij weer tot leven komt. Wil de zolder van het huis verbouwen, voor de kinderen zorgen. Het is slechts een bevlieging, als het eerste geld van Daniela binnenkomt zakt hij terug in zijn lethargische staat. Uiteindelijk vertrekt hij om in Rusland vrachtwagenchauffeur te worden. 

Eenzaam
Angelica en Manuel staan er nu alleen voor. Angelica gaat naar het lyceum in de stad, Manuel zal daar ook naartoe gaan. Maar Manuel vereenzaamt. Hij trekt op met vreemde vogels, heeft een hekel aan school, werkt liever bij opa in de moestuin. Hij verwaarloost zijn schoolwerk, heeft de pest aan Angelica, is kwaad op zijn moeder, ook op zijn vader, verandert in een radeloze boze tiener. Als hij op een dag op de brommer van een vriend aan het crossen is gaat het mis. Meer dood dan levend wordt hij op een afgelegen weg gevonden, wordt overgebracht naar het ziekenhuis in de stad. Zijn moeder wordt gebeld en zij keert stante pede terug uit Milaan. 

Onveranderd
Daniela wijkt niet van zijn zijde. Hoe artsen en verpleging ook hun best doen haar naar huis te sturen, het lukt ze niet. Ze blijft aan Manuels bed op de i.c. gekluisterd. Dankzij een arts kan ze ’s nachts in een ongebruikte behandelkamer slapen. Elke dag vertelt ze haar zoon over haar leven in Italië, over haar frustraties, over hoe ze haar kinderen heeft gemist. Elke dag hoopt ze op een teken van leven, een teken dat Manuel weer bij komt. En elke dag eindigt hetzelfde: Manuels toestand is onveranderd. 

Arbeidsmigratie
Bolzano neemt je mee in een onbekende wereld, de wereld van arbeidsmigratie, van uitbuiting maar ook van liefdevolle verbindingen. De karakters zijn prachtig uitgewerkt. Dat maakt het lezen van deze roman een waar genoegen.

 

‘Nu ga ik er eens op uit: wandeldagboeken 1884-1898’ van Jac. P. Thijsse, bezorgd door Marga Coesèl

Vrijwel iedereen van de oudere generaties kent wel werk van Jac. P. Thijsse. Van de Verkadealbums of één van zijn talrijke andere publicaties. Natuurkenner pur sang, voorvechter van natuurbescherming, wandelaar en dagboekschrijver. Maar van de eerste dagboeken was weinig bekend. Marga Coesèl ontsluit ze op schitterende wijze. 

Derde klas
Thijsse, geboren in 1865 als derde zoon in een redelijk welvarend gezin, mag op zijn vijfde naar de lagere school. Lezen en schrijven kan hij dan al. Op de eerste dag wordt hij gelijk bevorderd naar klas twee en aan het eind van diezelfde dag zit hij in de derde klas. Een heel intelligent kind met veel belangstelling voor de natuur. Zowel in zijn geboorteplaats Maastricht als in de latere woonplaatsen Grave en Woerden is hij altijd buiten te vinden. 

Kennis der Natuur
Omdat Jak, zo wordt hij thuis genoemd, zo kien is verhuist het gezin naar Amsterdam. Daar gaat hij naar de middelbare en later naar de kweekschool. Maar geen enkele school onderwijst hem in kennis der natuur. Terwijl hij daar zo gek op is. Hij neemt zich voor daar verandering in te brengen. Een docent raadt hem aan eropuit te trekken en een dagboekje bij te houden. Dat is het begin van zijn leven in dienst van en als voorvechter van de natuur. Is begin twintigste eeuw grondlegger van Natuurmonumenten, redt het Naardermeer van de ondergang als de vuilnisbelt van Amsterdam. 

In de eerste jaren wandelt hij vooral rond Amsterdam waar hij als leerkracht werkt. Hij trekt daarna naar Texel waar hij hoofd der school is. Texel is een waar natuurparadijs. Toch blijft Amsterdam trekken, hij keert er terug en zijn carrière neemt met zijn aanstelling bij Verkade een ware vogelvlucht. 

Bladerboek
Met het prachtige boek van Marga Coesèl worden de eerste wandeldagboeken ontsloten. Het heeft heel wat speurwerk gekost om alle teksten, foto’s en illustraties bij elkaar te vinden. De illustraties bijvoorbeeld komen allemaal uit werken die Thijsse met meerdere illustratoren maakte. Waaronder die van E. Heimans met wie hij de reeks ‘Van vlinders, bloemen en vogels’ uitbracht. Ook maakte hij zelf tekeningetjes, zwart-wit met een eigen signatuur. Een aantal voortreffelijk registers en een literatuurlijst maken dit boek extra toegankelijk. Een prachtig boek voor iedereen die in Thijsse geïnteresseerd is en een heerlijk bladerboek voor wie natuurbehoud nauw aan het hart ligt.

‘Er is er hier maar één de baas!: de ontspoorde macht van Gerard Sanderink

Gerard Sanderink was altijd al een opmerkelijke ondernemer. Wat de buitenwereld van hem zag was dat hij in de jaren tachtig en negentig groot werd in de ICT, graag bijna failliete bedrijven overnam en een eigenzinnig karakter had. Vooral in Twente werd publicitair redelijk veel aandacht aan hem besteed. Dat alles komt in een stroomversnelling als hij in 2018 zijn vriendin Brigitte van Egten aan de kant zet en in zee gaat met Rian van Rijbroek. Zij is een zelfbenoemd cyberexpert, beweert als hacker gewerkt te hebben en schrijft samen met oud-minister Willem Vermeend een boek. 

Fantast
Na een uitzending van Nieuwsuur valt ze door de mand, heel ICT  Nederland weet dat ze een fantast is. Maar Gerard Sanderink blijft onvoorwaardelijk in haar geloven. Dat ze eerder al twee ondernemers ten gronde gericht heeft dringt niet tot hem door. Nu hij met Van Rijbroek is, richt Sanderink zijn pijlen op zijn ex-vriendin Van Egten. Rechtszaak na rechtszaak wordt aangespannen, dwangsommen die de rechter hem oplegt weigert hij te betalen, vonnissen legt hij naast zich neer, niets brengt hem van zijn standpunt dat zijn ex hem heeft bedrogen. 

Grillen
Dat alles kan je nog met een glimlach aanschouwen totdat je bedenkt dat Sanderink de eigenaar is van drie enorm grote bedrijven. Centric heeft overheidsdiensten en De Nederlandse Bank als klant. Klanten met zeer gevoelige informatie. Er werken 3700 mensen. Strukton is een bouwgigant en de grootste in rail-infra. Oranjewoud is een ingenieursbureau met 8000 werknemers. Deze grote bedrijven, samen met nog een aantal kleinere, zijn afhankelijk van de grillen van Sanderink. 

‘Wat nu weer’!
Angelique Kunst werkt op de economieredactie van Dagblad Tubantia. Zij kende Sanderink al van voor 2018, Tubantia had al verscheidene interviews met hem gedaan. Met het begin van de rechtszaken wordt haar nieuwsgierigheid gewekt. Ze duikt dieper en dieper in de zaak Sanderink. Werkt samen met Follow the Money, Financieel Dagblad en Brabants Dagblad. Haalt de onderste steen boven. Met als resultaat dit boek dat leest als een detective. Niet een ‘who dun it’, dat is wel bekend.  Meer van ‘wat nu weer’! En het verhaal is nog lang niet af, er lopen alweer nieuwe rechtszaken, we zullen nog veel over Sanderink horen.  Naast het boek is er ook een podcast, ook zeer de moeite van het beluisteren waard.

‘De regels van drie’ van Marjolijn Hof

Stel je voor, je bent een jongen (Twan), je hebt een tweelingzus (Linde), een moeder (en een vader die je één weekend in de veertien dagen ziet) en een oma. Jullie zijn met zijn allen (behalve je vader) op reis naar IJsland naar de grootvader van je moeder (jouw overgrootvader). Die woont daar in een minuscuul klein huisje aan een fjord. Het is november, jullie mochten zomaar vrij van school, vanwege ernstige familieomstandigheden. 

Afgrond
In november is het koud op IJsland (het is er altijd koud, het heet niet voor niets IJsland) het sneeuwt en het vriest. De reis van het vliegveld in Reykjavik naar het dorp van opa was doodeng. Met een klein vliegtuigje en met een busje langs een afgrond. Je was al bang voor barre tijden, daarom heb je het grote survivalhandboek meegenomen. Met de regels van drie. Drie seconden, drie minuten, drie uur, drie dagen. 

Tehuis
Opi’s huis is klein, zo klein dat er niet eens een douche is. Zo klein dat je bij opi op de kamer moet slapen. Dat je dat doodeng vindt (hij zal maar ….terwijl je daar ligt) maar het moet. Want het gaat niet goed met opi (vinden oma en je moeder). Hij moet mee naar Nederland. Daar kan hij in een tehuis voor oude mensen (vinden zij). Opi denkt er heel anders over. Hij wil op IJsland blijven. In zijn eigen dorp. Niemand vertelt hem wat hij moet doen (of laten). 

Verklappen
Zo komt het dat opi een ontsnappingsplan bedenkt (en Twan moet hem helpen). Hij weet niets beters te bedenken dan opi uit het grote survivalboek voor te lezen (die stukjes die over kou gaan, dat je je voeten bij bevriezing onder de oksels moet steken. Hoe doe je dat???).  Opi luistert geduldig maar heeft wel veel commentaar. En dan ontdekt Linde het plan. Zal opi zijn plan door kunnen zetten? Of gaat Linde alles verklappen? Hoe kan opi de regels van drie toepassen? Of slaat hij alle raad in de wind? 

Eigenwijs
Vorige maand hebben de kinderen in groep 7 en 8 ‘De regels van drie’ gelezen. Mocht u er één tegenkomen (een schoolkind), vraag er eens naar. Of lees het boek zelf.  Geniet van een eigenwijze grootvader, heerlijke kinderen en toch ook van de bemoeizuchtige volwassenen.