‘Muizen en mensen’ van John Steinbeck en Rébecca Dautremer

Zevenentwintig februari is het honderdtwintig jaar geleden dat John Steinbeck is geboren. Steinbeck, Nobelprijswinnaar literatuur in 1962, heeft tientallen boeken, novelles en korte verhalen geschreven. De allerbekendste is wel ‘De druiven der gramschap’ maar twee jaar eerder, in 1937, verscheen ‘Van muizen en mensen’. 

Goedzak
Het verhaal speelt zich tijdens de grote depressie af in California. George en Lenny zijn twee landarbeiders die dan eens hier en dan weer daar werken. George is een slimmerik, ondanks weinig scholing doorziet hij alles om hem heen. Lenny is een grote goedzak. Mentaal niet sterk, fysiek des te meer. Hij houdt heel erg van pluizige dieren, konijnen en muizen, maar maakt ze meestal per ongeluk dood. Ze komen in moeilijkheden als Lenny de rok van een jonge vrouw wil aanraken. Het wordt beschouwd als aanranding en daardoor zijn ze voortdurend op de vlucht. Op zoek naar een veilige plek waar ze permanent kunnen blijven. Maar het lukt allemaal niet en een dramatisch einde is onafwendbaar. 

Platenboek
De eerste Nederlandse vertaling was in 1941 en er volgden tig herdrukken. Allemaal heel gewoon. Tot in 2018 de Franse illustratrice Rébecca Dautremer het boek onder handen neemt. In haar bijzondere en zeer eigen stijl verwerkt ze het boek tot een platen boek van meer dan vierhonderd bladzijden. Waarbij ze de tekst op de voet volgt. Het is bijna onnavolgbaar hoe ze het aangepakt heeft. Prachtige aquarellen, schitterende dierenportretten, zoveel tekeningen met zo ontzettend veel details. Dialogen worden verbeeld als een soort stripverhaal maar dan zonder de wolkjes. Je blijft kijken en kijken. Ziet steeds meer en nieuwe details. Het is werkelijk ongelooflijk, zo bijzonder zijn de illustraties. 

Nieuwe wereld
Rébecca Dautremer is in 1971 geboren in de Hautes Alpes, Frankrijk. Haar opleiding tot illustrator deed ze in Parijs. Ze heeft een geheel eigen stijl van illustreren die je heel makkelijk herkent. Ze heeft met heel uiteenlopende thema’s gewerkt, van de Bijbel tot aan vergeten prinsessen, van romantische afspraakjes tot Alice in Wonderland en van bijzondere dieren tot een konijn als grote held. Er zijn verschillende titels van haar in het Nederlands verschenen. Het is zeker de moeite waard eens een paar van haar boeken te bekijken. Er gaat een nieuwe wereld voor je open! 

‘Het eiland’ van Libby Page

Lorna woont met haar dochter Ella in Londen. Ze heeft een baan als adjunct-directeur op een basisschool, Ella gaat inmiddels naar het voortgezet onderwijs. Ze leven met z’n tweeën in een bubbel, Lorna heeft één beste vriendin Cheryl. Verder kent ze niemand goed. Hoe moet het verder, denkt ze wel eens. Op school heeft ze last van een handtastelijke directeur, Ella heeft ook maar weinig vrienden, behalve de musea waar ze graag naar toegaan, is er zo weinig dat ze aan Londen bindt. 

Hardvochtig

Haar familie heeft Lorna allemaal achtergelaten op het eiland waar ze geboren is. Het eiland Kip, voor de kust van Schotland.  Een liefdeloze jeugd met hardvochtige ouders, als ze zestien is gaat ze er vandoor. Met behulp van haar hartsvriendin Sarah weet ze te ontsnappen. Graag had ze haar jongere broer Jack meegenomen, hij was nog maar twaalf, hoe had ze voor hem kunnen zorgen? En dan komt meer dan twintig jaar later het bericht dat haar ouders zijn overleden. Moet ze teruggaan voor de begrafenis? 

Alice

Ze twijfelt. Het is Ella die haar overhaalt toch te gaan. Stiekem heeft Ella al een jaar lang contact met haar even oude nichtje Molly op Kip. Dochter van Jack en Alice, zijn vrouw.

Alice die zelf opgegroeid is in een fijn gezin op het vasteland. Die stage ging lopen op Kip, verliefd werd op Jack en nooit weer wegging. Alice die het liefst mensen om zich heen verzamelt. Die goed overweg kan met de meeste vrouwen op het eiland. Alice die in het schoolbestuur zit. Alice die yogales geeft. Alice die na een paar onwennige dagen goed met Lorna op kan schieten. Alice, een echt mensenmens. Lorna kijkt met lichte jaloezie hoe Alice in het leven staat. Hoe ze met Jack omgaat. Want tussen Lorna en Jack wil het niet boteren. Het broertje dat haar achterna rende toen ze met de veerboot voorgoed vertrok. Zal het tussen hen twee ooit weer goed komen? 

Liefde en vriendschap

Libby Page laat het verhaal door de twee vrouwen vertellen. Een verhaal vol van liefde en vriendschap. Maar ook een verhaal met scherpe kantjes, met woede en verdriet. Page neemt ruimschoots de tijd om de gedachtegang van zowel Lorna als Alice te volgen. Liefdevol verteld, een hartverwarmend verhaal over oorspronkelijke eilanders en nieuwkomers in een setting van een piepkleine gemeenschap.

‘Armoede krijg je gratis’ van Stella de Swart

Stella de Swart groeit op in een welvarend gezin in Het Gooi.  Vader komt uit een groot gezin uit Den Haag, moeder is geboren op Curaçao en heeft haar roots daar in Boca Sami.  Als Stella acht is gaan de ouders uit elkaar. De welvaart neemt wat af maar nog steeds hebben ze het goed. Volwassen, getrouwd en twee prachtige kinderen verder, heeft Stella een goede baan in de mode-industrie, woont riant in Amsterdam Zuid-Oost. Het gaat haar en haar partner zo goed dat ze een dure woning op IJburg kopen. 

Schulden
Als ze gaat scheiden en gezondheidsproblemen krijgt komt ze in een neerwaartse spiraal. Geen prachtig huis meer op IJburg maar een bovenwoning in een sjofele wijk in Amsterdam-Oost. Geen inkomsten meer, alleen nog maar schulden en een hypotheek als een molensteen om haar nek. Stella moet aan de bak en dat valt nog niet mee. Langzaam maar zeker wordt ze wijs in lokettenland. Leert ze de regels die bij armoede horen. Dat je niet meer dan een dossiernummer bent. 

Weerbaar
Maar Stella is weerbaar, zelfs baarmoederhalskanker of een gebroken enkel krijgen haar er niet onder. Ze vecht tegen vooroordelen. Zelfs De Correspondent, die ze hoog heeft zitten, weet niet beter te melden dan dat armen slechte sollicitatiebrieven schrijven, slecht gekleed op een gesprek komen, te veel lenen en niet sparen (waarvan?). Stella weet beter. Armoede is geen gebrek aan karakter, armoede is gebrek aan geld! Ze wordt steeds vaker als ervaringsdeskundige gevraagd mee te praten over armoede. Elke keer hamert ze er weer op: armoede maakt ziek, armoede vernietigt de toekomst. Armoedebeleid in Nederland is pleisters plakken, niet de patiënt genezen. 

Verplicht
Haar netwerk wordt groter en ze besluit een boek te schrijven.  Dat ze gaat uitgeven in eigen beheer. Via Facebook, het medium waar ze al jarenlang haar ervaringen spuit, vraagt ze hulp daarbij. Die krijgt ze volop. In de vorm van geld maar ook in praktische zin. Een boekhoudster, redactiemensen en ontwerpers. Het boek is er nu, een boek dat iedereen die met armoedebestrijding te maken heeft verplicht zou moeten lezen. Aan welke kant van de streep je ook zit. Zodat er weer een toekomst is. Een toekomst om naar uit te zien.

Wil je Stella volgen op Facebook ga dan naar: https://www.facebook.com/Stellamatchmaker

‘Het torentje van Adelheid’ van Marja Visscher

Hij is vijfendertig, professor in de rechtsgeleerdheid en idolaat van haar. Zij is zeventien, dochter uit een welgestelde Duitse familie, en net zo vol van hem. Hij kent haar sinds ze vier was, las haar prentenboeken voor. Zij was dol op die verhalen, riep als het boek uit was dat hij haar prins was en haar mee moest nemen naar de Nederlanden.  Hij noemt haar zijn Madonnaatje, zij noemt hem Thor. Het is een hoofse liefde, zelfs in de begintijd van hun trouwen. Maar als ze dat achter zich laten hebben ze in no time zes kinderen. 

Parlementaire democratie

Wie is dit stel, zult u zich afvragen. Wel hij is de grondlegger van onze parlementaire democratie Johan Rudolf Thorbecke en zij is zijn vrouw en documentalist Adelheid Solger.  Thorbecke leert de familie Solger kennen als hij bij haar vader studeert. Als Solger jong overlijdt houdt Thorbecke de band met de familie aan. Hij correspondeert met de weduwe en bezoekt hen frequent.  Zo ziet hij Adelheid opgroeien. 

Leiden

Na hun trouwen settelen ze zich in Leiden. Adelheid moet nogal wennen aan Nederland maar met haar warme persoonlijkheid neemt ze snel mensen voor zich in. Het gezin breidt zich uit, het aantal personeelsleden neemt toe en ook daar heeft ze de touwtjes in handen. Om de taal machtig te worden begint Adelheid Thorbeckes brieven te kopiëren. Zo raakt ze betrokken bij zijn politieke leven. Het interesseert haar, ze verdiept zich er meer en meer in, wordt zijn belangrijkste adviseur. 

Roddelcircuit

Veel wijsheid haalt ze uit het Haagse roddelcircuit. Veelvuldig nodigt ze de dames van Kamerleden en ministers uit voor het diner. Bijzonder is haar band met koningin Sophie. Waar koning Willem III en Thorbecke aartsvijanden zijn, schept hun gezamenlijke Duitse achtergrond een vertrouwensband. Veel aandacht gaat ook uit naar het gezin Thorbecke. De opvoeding brengt soms spanningen mee maar de band tussen Thor en Madonnaatje blijft onveranderd sterk. 

Politiek

Marja Visscher heeft al een aantal historische romans op haar naam, ze kent het klappen van de zweep. Met Adelheid heeft ze een sprankelende persoonlijkheid neergezet. De sterke vrouw achter de beroemde staatsman. Dankzij de uitgebreide documentatie van Adelheid wist Visscher een op feiten gebaseerd boek te schrijven dat niet alleen het leven van Adelheid laat zien maar ook een uitstekend inzicht geeft in de politiek van de negentiende eeuw.