‘De belofte’ van Damon Galgut

De moeder van Amor is overleden. Ze krijgt het bericht op het internaat waar ze in verband met haar moeders ziekte zolang verblijft. Haar moeder was al een tijd ziek, vermagerde bij de dag, werd steeds kwetsbaarder. Toch komt het overlijden als een schok voor Amor. Haar oom en tante halen haar op en brengen haar thuis op de boerderij op het Zuid-Afrikaanse platteland. Daar waren ze een gezin van vijf personen.  Pa, Ma, grote broer Anton, zus Astrid en benjamin Amor. Ze bezitten een grote boerderij en een reptielenhuis. 

Traditie
Ma, van huis uit Joods, wil ook in die traditie begraven worden. Pa is daar fel op tegen. Na de eerste vijftien jaar van zijn huwelijk als een schuinsmarcheerder door het leven te zijn gegaan heeft hij het licht gezien. Heeft zich, nadat hij zijn zonden aan zijn vrouw had opgebiecht, aangesloten bij de Nederduits Gereformeerde Kerk. Verzet zich met hand en tand maar de wil van Ma is sterker. De familie heeft zich erbij neer te leggen. 

Twistgesprek
Op hun land woont ook Salomé met haar kinderen. Salomé is de huisbediende en heeft Ma tijdens haar ziekte verzorgd. Ma was zo blij met haar dat ze Salomé haar huis met erf toezegt. Een belofte die Amor stiekem te weten komt als ze een twistgesprek tussen Pa en Ma afluistert. Ze herinnert haar vader eraan, die doet het echter af. Dat komt nog wel, is zijn standpunt. Maar het komt niet. Ook niet als Pa een kleine tien jaar later komt te overlijden. Anton is na zijn diensttijd van het toneel verdwenen, Astrid is getrouwd en Amor studeert in Londen.  Niemand denkt nog aan de belofte, alleen Amor brengt het elke keer weer te berde. Zal ze het voor elkaar krijgen? Of wordt haar stem niet gehoord! 

Geruisloos
‘De belofte is opgedeeld in vier hoofdstukken: Ma, Pa, Astrid en Anton. Ma, Salomé en vooral Amor zijn de rode draad in deze geweldige roman. Damon Galgut, met dit boek winnaar van de Man Booker Prize 2021, kruipt geruisloos in de hoofden van alle personen, wisselt net zo moeiteloos de conversatie en gedachtegang van iedereen af. Dat zou een drempel kunnen zijn maar het gaat zo vanzelfsprekend dat je als lezer moeiteloos daarin meegaat. Een fantastisch boek, heel erg het lezen waard.

‘De theewinkel vol geluk’ van Manuela Inusa

Meer dan honderd jaar geleden woonde er in Oxford een vrouw met de naam Valerie Bonham. Iedereen noemde haar lieve Valerie. Omdat ze om mensen gaf. In een onooglijk zijstraat had ze een kruidenierswinkel. Al snel was het veel meer dan dat, een toevluchtsoord waar je moe en hongerig iets te eten kreeg en waar naar je geluisterd werd. Ze was zo beroemd dat het zijstraatje naar haar vernoemd is. En in deze Valerie Bonham Lane zitten nu een aantal aantrekkelijke, door vijf jonge vrouwen gerunde winkels. 

Theewinkel
Laurie is één van hen. Zij heeft een theewinkel waar je ook even kunt gaan zitten en thee met iets lekkers kunt krijgen. Het bevalt Laurie heel goed, eigen baas zijn. Bovendien zijn er de heerlijke bijeenkomsten op woensdagavond met de andere onderneemsters. Zoals Valerie Bonham iedereen onthaalde, zo doen zij het eens per week met elkaar. 

Alles lijkt zo mooi maar er is ook iets wat niet zo wil vlotten. Laurie is hopeloos verliefd op haar theeleverancier Barry. Elke dinsdagmorgen komt hij de bestelling brengen. Elke maandagavond neemt ze zich voor om hem voor een date te vragen. En elke dinsdag komt er niets dan wartaal uit haar mond. Met slappe benen en watten in het hoofd staat ze hem te woord. Dodelijk verlegen voelt ze zich dan. Terwijl ze toch al een huwelijk met de flamboyante schuinsmarcheerder Peter achter de rug heeft.

Hulptroepen
Uiteindelijk kan ze het niet meer voor zich houden. Ze stort haar hart uit bij haar vriendinnen Orchid, Susan, Ruby en Keira. Die zijn onmiddellijk bereid haar te helpen, ze hadden al lang gezien dat Barry de ware voor haar is. Kunnen deze hulptroepen voor een doorbraak zorgen? Of moet Laurie het toch echt alleen zien te klaren? Houdt ex Peter zich rustig. Of zal hij gaan stoken nu hij Laurie aan zijn neus voorbij ziet gaan? En Barry, wat voelt hij voor haar? 

Wegdromen
‘De theewinkel vol geluk’ is een boek over vriendschap, liefde, keuzes maken. De vriendschap tussen de vijf jonge vrouwen, de saamhorigheid en de liefde maakt het een lieflijk en vriendelijk boek. Een paar uur leesplezier in deze onzekere tijden, een verademing bij alle oorlogsretoriek! En voor wie nog meer wil wegdromen is er goed nieuws, in de loop van dit jaar komen nog vijf vervolgdelen van Valerie Lane uit. 

‘Wie zegt wat waar? : regionale taal in Nederland en Vlaanderen'

Maart is de maand van het dialect. Er worden dan allerlei activiteiten georganiseerd om het dialect in het zonnetje te zetten. Soms is er zelfs een kerkdienst in het dialect en een enkele gemeenteraad waagt zich er ook aan in haar vergadering. Ons dialect hoort bij het Nedersaksisch, een taal die erkend is als de taal van een minderheid. Van elk dialect in Nederland en Vlaanderen wordt zo beschreven tot welke oude taal het behoort en met welke talen er verbanden zijn. 

Nedersaksisch
De meeste talen zijn ontstaan tussen 500 en 800 na Christus. De oertaal was het Oudgermaans. Rond 500 begon de grote volksverhuizing en daarmee de verspreiding van de talen. Zo kwam het Fries op de huidige plek. Ook het West-Fries in Noord-Holland hoort tot deze taalgroep en tot ver in Duitsland wordt het Ost-Fries gesproken.  Het Nedersaksisch bestrijkt het oosten en noordoosten van Nederland, daar waar de Saksen woonden. Van de Waddenzee tot aan Arnhem wordt het gesproken, maar ook in Duitsland kun je prima met het Nedersaksisch terecht. Daarbinnen zijn weer verschillen in uitspraak, zo klinkt het Gronings heel anders dan het Achterhoeks. En zelfs van dorp tot dorp zijn er nuances. Op dezelfde wijze komen het Limburgs, het Brabants, het Hollands-Utrechts en Vlaams en Zeeuws aan bod.

Miegemp
Na deze uiteenzetting wordt een zestiental woorden besproken. Hoe wordt een lucifer, een klaproos, een zakdoek, een nachtjapon, een balpen en een mier in de verschillende dialecten genoemd. De laatste, de mier, heeft minstens vijftien verschillende benamingen. Van mier tot miegemp, van zeikdempel tot sprokkel en van pishimmel tot brak. Bij elk woord staat een kaart getekend met daarop aangegeven de streken waar de verschillende benamingen gebezigd worden. Het klinkt misschien wat ingewikkeld, dat is het echter niet. Het geeft een prima beeld over de verspreiding van een benaming. 

Overijssel Academie
Het overzichtelijke boek  eindigt met een lijst van instellingen waar je voor dialectvragen terecht kunt. Voor Overijssel zijn dat de Overijssel Academie in Zwolle en het Twentehoes, Centrum veur streektaal en streekcultuur in Borne. Voor algemene taal- en dialectvragen kan men onder andere terecht bij de Stichting Nederlandse Dialecten, de Taalunie en Het Meertensinstituut. Een literatuuroverzicht van regionale en lexicale kaarten en een korte kennismaking met de auteurs, cartograaf en illustrator sluit het boek af.

‘De man die twee keer doodging’ van Richard Osman

Kent u ze nog, de leden van de Moordclub (op donderdag)? Die wonen in een soort van luxe knarrenhof? Oud-agent Elizabeth, Ibrahim de psychiater, Ron de vakbondsman en Joyce? Ja, nou ja Joyce, wat valt er te zeggen over Joyce. De bemiddelaar, die een beetje onnozel oogt en lukraak opmerkingen rondstrooit. Zij dus. Ze komen elke donderdag bij elkaar en meestal brengt Elizabeth een cold case mee, waar ze hun hersenen over kunnen laten kraken. Maar dit keer is het iets heel anders. 

Diamanten
Elizabeth heeft een brief gekregen van haar ex-man Douglas. Hij werkt bij de inlichtingendienst MI5 en heeft zich in de nesten gewerkt. Al surveillerend bij een bekende ritselaar in de onderwereld zijn er voor 20 miljoen pond aan diamanten verdwenen en de ritselaar verdenkt Douglas ervan dat gedaan te hebben. Douglas is daarom op zoek naar een safe house waar hij kan onderduiken. En de knarrenhof lijkt hem een uitstekende locatie. Elizabeth overlegt eerst met de Moordclub, zij zijn het erover eens, Douglas kan komen. Samen met zijn bewaakster Poppy betrekt hij een leegstaand appartement. 

Safe house
Al de volgende dag blijkt dat zijn vrees niet voor niets is. Een handlanger van de ritselaar komt om Douglas om te leggen. Maar Poppy is de man te snel af en schiet hem dood. Nu moet Douglas verkassen naar een echt safe-house van MI5. Als Elizabeth na een dag of twee poolshoogte gaat nemen treft ze hem en Poppy dood aan. Onherkenbaar door het hoofd geschoten, de twijfel slaat toe. Zijn dit wel Douglas en Poppy? Hebben ze het mogelijk geënsceneerd om er met de diamanten vandoor te gaan? Geen cold case dus voor de Moordclub deze keer maar de harde werkelijkheid van de maffia en de rest van de onderwereld. 

Straatboef
En dan is er nog het voorvalletje met Ibrahim. Door een straatboefje beroofd van zijn telefoon en daarna, weerloos op de grond liggend, geschopt door de domme mafkees. Want geloof maar dat de wraak die de Moordclub voor hem in gedachten heeft zoet is. Politieagenten Donna en Chris, ja die twee zijn er nog steeds, werken er graag aan mee! 

‘De man die twee keer doodging’ is even kolderiek als ingenieus. Als alle lijntjes bij elkaar komen heb je een heerlijk boek uitgelezen, smakelijk gelachen, en bedacht dat de plot ijzersterk is.