‘Waar onze taal weg komt’ van Harrie Scholtmeijer’

Een korte geschiedenis van het dialect in Overijssel, zo luidt de ondertitel van dit interessante boek over de taal die hier in de regio gesproken wordt. Het eerste hoofdstuk: ‘Eenheid in verscheidenheid’ laat zien dat er niet één spreektaal in Overijssel is. Elke plaats, elke wijk geeft een eigen draai aan woorden en uitspraak. In het volgende dorp, daar praten ze raar, is een gevleugelde uitspraak. En dat klopt, het dialect kent vele varianten. Zo werden in Zwolle alleen al vier verschillende dialecten gesproken, het Binnenstads, het Diezerpoorts, het Assendorps en het Kamperpoorts. Bovendien wordt de r in Zwolle achter in de keel uitgesproken, in geen enkele plaats is dat zo duidelijk als hier. 

Drie spraakgebieden

Overijssel wordt in drie grote spraakgebieden opgedeeld, De Noordwesthoek, Salland en Twente. Daarbinnen zijn er een paar plaatsen die weer een heel eigen taaltje hebben. Zoals het Vriezenveens, dat lijkt nog het meest op het dialect dat eeuwen geleden gesproken werd.  Alles valt echter onder het grote taalgebied van het Nedersaksisch, een inmiddels erkende taal die ook ver over de grens in Duitsland gesproken wordt. Het Nedersaksisch is weer een onderdeel van het Proto-Indo-Europees. De oorspronkelijke bewoners van West-Europa hadden een origine in West-Azië. Daar werd het Sanskriet gesproken. In een kleine tabel wordt het verband tussen het Sanskriet (Indo) en het Engels, Duits en Nederlands getoond. 

Frans

Hoe het kwam dat het Hollands de hoofdtaal werd in Nederland, aan wie we het te danken hebben dat ook het dialect in het oosten vernederlandst, waar de invloed van het Frans vandaan kwam en de revival van het dialect in de muziek en songteksten, alles wordt kort, bondig en uiterst zorgvuldig besproken. Een verhelderend boek, zelfs voor diegenen die al veel over de lokale taal weten. 

Dialectdictee in Ommen

Wie zijn kennis en vaardigheid in het dialect wil testen kan op maandag 17 maart meedoen aan het Dialectdictee dat in de Bibliotheek Ommen zal plaats vinden. Er hoeft niet zelf geschreven te worden, er worden meerkeuzevragen gesteld over de betekenis van dialectwoorden. Wie dat het beste onder de knie heeft, mag zich een jaar lang de Dialectkenner van Ommen noemen. De avond begint om 20.00 uur, de deelname is gratis maar men moet zich wel aanmelden. Dat kan via de website of bel naar  085-7606180.