21 september 2021

‘Hier ben je veilig’ van Damian Barr’

Deze week een heel bijzonder en ook een heel aangrijpend boek. Een drieluik waarvan de samenhang je op het eerste gezicht ontgaat. Het eerste deel is het dagboek van mevrouw Sarah van der Watt, Mulberry Farm, bij Ventersburg. Oranjevrijstaat, 1901. Sarah is een jonge dertiger, hoort bij de Afrikaners die in een burgeroorlog met de Britten verwikkeld zijn. Haar man is één van de opstandelingen. 

Concentratiekamp

Sarah verblijft samen met haar zoontje nog op hun boerderij maar wordt net als haar bedienden door de Britten “voor hun veiligheid” naar een concentratiekamp in Bloemfontein gestuurd. Hun boerderij wordt platgebrand, de dieren gedood en het land met zout bewerkt zodat er nooit meer iets zal groeien. In het kamp worden de Afrikaners vernederd, uitgemergeld, de kinderen worden hen afgepakt, de enige ontsnapping is trouw beloven aan de Britten. 

Slim
Het tweede luik vertelt het verhaal van Rayna, haar dochter Irma en kleinzoon Willem (1976-2010). Ook zij zijn Afrikaners, hangen deels nog de oude waarden aan. Willem is echter de uitzondering. Hij is slim, denkt over veel dingen na en praat het liefst in het Engels.  Willem is een lastige tiener, zijn moeder kan niet met hem overweg. Zijn stiefvader Jan, een doorgewinterde militair, weet wel een oplossing. Stuur Willem naar een kamptraining van Nuwe Sonsopkoms Safari Rangers, daar zal hij man worden. Grootmoeder Rayna is woest. Ze hadden Willen bij haar moeten brengen, zij kan wel met hem overweg. 

Buigen

Luik drie is het kamp. Niet een rangerskamp maar een paramilitair kamp. Willem komt er al snel achter dat het er vreselijk is. De leider, de Generaal en zijn hulpje Volker zijn nietsontziend. Alle tieners moeten eraan geloven, ze worden vernederd, getreiterd, gemarteld en uitgehongerd. Maar Willem wil niet buigen. Samen met Geldenhuys, het pispaaltje van iedereen, probeert hij te ontsnappen. Het lukt hem een foto te maken en naar zijn grootmoeder te sturen. Maar ze worden teruggesleept en meer dood dan levend in het strafhok de Vogelkooi gestopt. Wie kan hen nog van een wisse dood redden? 

Het verhaal in het derde luik is waar gebeurd, Damian Barr kwam het door een krantenbericht op het spoor. Na vijf jaar research in Engeland en Zuid-Afrika begon het schrijven van dit boek dat eindigt met de rechtszitting waarin de Generaal terecht staat.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten