‘Koken in de verkeerde eeuw’ van Teresa Präauer

Een jonge vrouw en haar partner hebben twee andere stellen uitgenodigd te komen eten. De Zwitser komt zonder zijn vriendin, ze moet werken, het andere echtpaar is er wel. Zij hebben hun zuigeling bij de grootouders gebracht, het is de eerste keer na de geboorte dat ze uitgaan. De gastvrouw is licht gespannen. Het huis waar ze nog maar net naartoe verhuisd zijn, is nog niet op orde, overal staan ingepakte bananendozen. De keuken is okay, ze schuift de quiche in de oven en heeft de tafel al gedekt. Er wordt een fles cremant opengetrokken, er wordt getoost, er wordt geconverseerd, het Dave Brubeck Quartet speelt op de achtergrond ‘Take five’, ze schuiven aan. 

Beleefd

Maar is het wel zo gegaan? Is het echtpaar niet te laat gekomen? Zoals ze altijd doen. Opgehouden in de stad, liepen een Amerikaans stel tegen het lijf. Was te gezellig om gelijk door te gaan. Nee, nu is het de Zwitser die het eerst binnenkomt. Banjert gelijk door naar de eetkamer. De fles cremant wordt opengetrokken, de nootjes in de schaaltjes op tafel opgepeuzeld. Er is jazzmuziek op de achtergrond. Ze zijn al aardig aangeschoten als het echtpaar arriveert. Er zijn spanningen tussen het vijftal, maar zich openlijk uitspreken doen ze niet. Alles blijft bedekt met een beleefd laagje en klinkt afstandelijk. Alsof ze elkaar niet raken met hun snedige opmerkingen. 

Stillevens

Zo ziet de lezer het begin van de avond een aantal keren langskomen. Elke keer net iets anders, het lijkt een zoekplaatje: zoek de tien verschillen! Ondertussen wordt alles zeer gedetailleerd besproken, het servies, de keuken, de glazen, de muziek, het eten, de studententijd, de toestand in de wereld en vooral en heel vaak, het eten. Het lijken wel stillevens: “een flesgroene aardewerken schaal met daarin rode aalbessen en donkere druiven. Salade van watermeloen met feta en muntblaadjes. Een vijg in kwartjes met een stuk kaas in het midden’. Dat is niet zo verwonderlijk, Präauer is niet alleen schrijver maar ook beeldend kunstenaar. 

Al met al is ‘Koken in de verkeerde eeuw’ een bijzonder boek. Literair, beeldend, herhalend, kunstzinnig. Met op de laatste bladzijden nog een bijzondere twist waardoor alles mogelijk toch net anders is dan wat je aanvankelijk dacht.

‘Het restaurant van de herinneringen’ van Yuta Takahashi

Kotoko Niki is op weg naar een restaurant aan zee waar ze een herinneringsmaal* hoopt te nuttigen. Het restaurant, piepklein, alleen geopend in de vroege ochtend, ligt in het district Chiba. Verscholen achter de duinen, enkel een wit schelpenpad leidt naar de ingang. De reis van Tokio ernaartoe was al een hele onderneming, eerst met de sneltrein, daarna een wankele bus en vervolgens nog vijftien minuten lopen.  Ze heeft gereserveerd, ze komt dus niet voor niets. 

Rampdag

Haar gedachten gaan al lopend terug naar die rampdag, de dag dat haar broer Yuito verongelukt is. Samen liepen ze op een zebrapad toen een auto met hoge snelheid naderde. Haar broer had het eerst in de gaten wat er stond te gebeuren, gaf Kotoko een flinke duw, ze haalde al struikelend de overkant. Maar hijzelf werd vol geraakt. Kotoko voelt zich schuldig aan zijn dood. Eigenlijk had zij het moeten zijn waar haar ouders om rouwen. Niet de talentvolle Yuito die een prachtige toekomst voor zich had. 

Favoriete eten

Een sterke windvlaag waait haar hoed van haar hoofd. Ze rent er tevergeefs achteraan, maar ziet tot haar verrassing een jonge man opduiken die de hoed op het nippertje redt. Als hij haar de hoed overhandigt herkent ze zijn stem, hij heeft haar reservering aangenomen. Is hij de eigenaar van het restaurant? Hij is nog zo jong. Hoe zal het hem lukken haar broers favoriete eten klaar te maken? Wat staat haar te wachten als ze naar binnengaat? Durft ze nog wel? 

Kagezen

*Een herinneringsmaal, kagezen in het Japans, wordt geserveerd voor iemand die overleden of afwezig is. Het is het lievelingsmaal van die persoon en zolang de damp van de maaltijd komt, kan het zijn dat de overledene zich meldt. Dat de achterblijver een gesprek heeft met de persoon wiens maaltijd gegeten wordt. Een omstander ziet niets van het gebeuren, het is echter wel het definitieve afscheid. Of de overledene zich werkelijk laat zien of dat het alleen de herinneringen van de achterblijver zijn, wie zal het zeggen. 

Takahashi weet te overtuigen in dit troostrijke boek, legt veel uit en weet ondanks dat een spirituele sfeer op te roepen zodat je als lezer graag wil geloven dat het werkelijk zo plaats gevonden heeft.

‘De ober en de pinguïn’ van Joukje Akveld en Jan Jutte

Binnenkort staan de feestdagen weer voor de deur. Wie nog op zoek is naar een mooi cadeau voor vier- tot achtjarigen, moet zeker eens een kijkje in dit boek nemen. Zelfs een kind dat niet zo van lezen houdt, zal dit een geweldig boek vinden. 

Restaurant

De pinguïn wil wel eens eten in een echt restaurant. Hij stapt opgewekt naar binnen maar wordt straal genegeerd door de ober. Die wijst alleen naar een bordje aan de muur met daarop een konijn en een dikke rode streep erdoor. De pinguïn weet zijn verbazing niet te verbergen. Verboden voor huisdieren, zegt de ober. Omdat de pinguïn er niet uitziet als een huisdier, sterke reactie van hem, komt hij er toch in. Maar het volgende obstakel komt er al aan: er mag ook niet gerend worden. Alsof de pinguïn dat kan! 

Sardientjes

Aan tafel komt de ober ten langen leste de kaart brengen. Hij moet die oceaankip niet, veel te familiair, noemt hem vriend, op zulke gasten zit de ober niet te wachten. De bestelling wordt genoteerd, voorgerecht: sardientjes, hoofdgerecht: weer sardientjes, toetje: nog een keer sardientjes. En een glas zeewater, met een rietje, schelpjes eruit gezeefd. De ober krabt zich eens achter de oren, vooruit dan maar. 

Strand

Zo blijven de twee elkaar irriteren. Maar als een gast een pinguïn ei wil bestellen, als pinguïn zelf ober wil worden en als ober naar het strand gaat waar pinguïn woont, blijkt dat er toch iets meer is dan alleen irritatie tussen die twee. Dat ze elkaar misschien toch wel mogen, misschien zelfs vrienden kunnen worden. 

Griffel en Penseel

Het verhaal van Akveld en de illustraties van Jutte vormen een prachtig geheel. De tekeningen in zwart-wit met rood en roze als steunkleur, de geestige tekst, de grappige verhaallijn, dit boek is genieten voor groot en klein. Joukje Akveld heeft al tweemaal een Zilveren Griffel ontvangen voor haar boeken, Jan Jutte viel al driemaal de Gouden Penseel ten deel. De samenwerking tussen die twee is heel vruchtbaar, na het prentenboek van het jaar ‘Maximiliaan Modderman geeft een feestje’ doen ze met ‘De ober en de pinguïn’ zeker een gooi naar weer een grote prijs voor een kinderboek.

‘Je bent hier’ van David Nicholls

Marnie en Michael worden elk door Cleo uitgenodigd een trail te lopen in het noorden van Engeland. Cleo houdt ervan mensen bij elkaar te brengen. Marnie is haar oude studievriendin, Michael een collega op de middelbare school waar ze werkt. Ze gaat er al min of meer vanuit dat beiden zullen weigeren, maar zie daar, ze gaan op de uitnodiging in. 

Beroerd

Marnie woont in Londen. Ze werkt er als tekstklaarmaker, ze corrigeert en verfraait (soms) literaire teksten en manuscripten, kijkt ze na op inconsequenties. Ze doet dat als ZZP'er, is altijd aan het werk en heeft zo geen tijd om over haar mislukte huwelijk of vrijgezelle staat na te denken. Want ze vindt zelf dat ze er beroerd voor staat. Vriendinnen trouwen, krijgen kinderen, ze is nu achtendertig, voor haar ligt een eenzaam leven in het verschiet, denkt ze. Ze kent Cleo door en door, weet dus dat er een kandidaat lover bij de groep wandelaars zal zijn. 

Nieuwe spullen

Michael is een echte hiker. Hij is het liefst onderweg, geniet van lange wandelingen, van de natuur, van het gevecht met de elementen. Begint hij aan een wandeling, dan moet die koste wat kost afgemaakt worden, opgeven is geen optie. Cleo had voorgesteld een paar dagen te lopen, Michael heeft er gelijk een wandeling van minstens een week van gemaakt. Als de anderen stoppen, gaat hij vrolijk verder. In de trein naar het startpunt is Marnie hem al opgevallen. Echt zo’n wandelaar met allemaal nieuw spullen, het ziet er prachtig uit maar inhoudelijk stelt het niets voor, zo is zijn conclusie. 

Afvallers

Bij het startpunt blijkt dat er op voorhand al afvallers zijn, Cleo’s man blijft liever thuis, haar zoon Anthony is in zijn plaats. Tessa, een echt buitenmens, laat het ook afweten. Conrad de knappe apotheker is er wel maar na één dag vertrekt hij met een flinke kater.  De voortdurende regen jaagt ook Cleo en haar zoon weg, Marnie en Michael blijven over, tot elkaar veroordeeld. 

Grimmig

Nicholls weet met deze ingrediënten een uiterst grappig en liefdevol verhaal te vertellen waarin de hoofdpersonen echt tot leven komen. “Een troostend tegengif voor de grimmigheid van onze grimmige wereld” volgens de criticus van The Guardian. Een conclusie waarmee ik het van harte eens kan zijn.