‘Naar het noorden’ van Koos Meinderts

Het voorjaar van 2020 staat in het teken van 75 jaar bevrijding. Heel veel nieuwe boeken zijn er over dit thema verschenen. Maar ook bekende titels uit het verleden zijn weer actueel. 'Oorlogswinter' van Jan Terlouw en 'Oorlog zonder vrienden' van Evert Hartkamp zijn  de eersten die dan bovenkomen. Maar er is nog een pareltje, het boek ontving in 2017 nog de Gouden Griffel voor het beste kinderboek van dat jaar.  Het is het ontroerende‘Naar het noorden’ waarin Koos Meinderts de hongerwinter van 1944 – 1945 door de ogen van de elfjarige Jaap tot leven laat komen.  

Bleekneusje
Jaap is met zijn grote zus Nel en jongere broertje Kleine Kees als bleekneusje  samen met een grote groep andere kinderen vanuit Noord Holland naar Friesland gestuurd. In Noord Holland is er nauwelijks nog iets te eten, de kinderen zijn zo ondervoed dat zij naar de wat beter bedeelde provincies in het noorden en oosten worden gestuurd. Met een binnenvaartschip, de luiken gesloten, wordt de oversteek naar Friesland gemaakt.

Familie Schut

Daar aangekomen worden Nel, Jaap en Kleine Kees over verschillende families verdeeld. Jaap komt bij het streng gereformeerde echtpaar Schut terecht. Niets is meer zoals het thuis was, op school wordt Jaap bovendien gepest door een buurjongen die hem maar een uitslover vindt. De ruzie loopt zo hoog op dat Jaap wegloopt om zijn zus Nel op te zoeken.  Bij Nel thuis vindt hij een luisterend oor, en dat niet alleen, er is een brief van zijn moeder. Jaap krijgt wat meer vertrouwen en als hij terug naar de familie Schut gaat, beseft hij dat deze op het oog kille mensen toch veel om hem geven.  Als de lente aanbreekt komen de bevrijders naar het dorp. De kinderen kunnen terug naar hun ouders, maar ook daar moet ieder weer zijn eigen plek veroveren. Want zoals het vroeger was, zo zal het nooit meer zijn.

Oorlogstijd

‘Naar het noorden’ is een ingetogen geschreven oorlogsverhaal. Koos Meinderts hoorde de grote trekken van het verhaal in een aflevering van de door NPO uitgezonden geschiedenisreeks 'Andere tijden'. Vervolgens heeft Meinderts zich grondig gedocumenteerd. Deze ingrediënten geven een schitterend verhaal over een jongen die opgroeit in de oorlog, een verhaal dat je pakt en niet snel vergeten zal worden. Het boek is geschikt voor lezers vanaf tien jaar. Veel volwassenen zullen het boek ook met veel interesse lezen, zeker als ze zelf nog de verhalen uit de oorlogstijd kennen of herkennen.