‘Omstandigheden’ van Koos van Zomeren

“Waren wij niet ooit een normaal gezin? Waren wij niet dertig jaar lang een normaal gezin? En zou dat die avond, of was het een middag?, in één klap zijn vernietigd?” Dat is wat boekhandelaar Walraven zich afvraagt.  Ooit waren ze samen, hij en zijn vrouw Anna, zoon Leo en dochter Debbie. Walraven zelf veelal met zijn hoofd bij de winkel en de boeken. Of wandelend met zijn honden. Anna, zijn klankbord. Zoon Leo, die uitgroeit tot een begenadigd kunstenaar. En dochter Debbie met wie Walraven een speciale band heeft.  Het is voorbij, alleen Anna en hijzelf zijn nog over. 

Debbie
Al mijmerend loopt Walraven, vergezeld door Debbie, door Augsburg. Zij reist vaak met hem mee. Hij is op zoek naar de plek waar twee rivieren, de Wertach en de Lech, bij elkaar komen. Onderwijl haalt hij herinneringen op. Vooral  herinneringen aan de honden die zo’n belangrijke plaats in hun gezin innamen.  Mick, Dylan, Marley en als laatste Elmo. Herinneringen die hij met Debbie deelt.  Zoals hij zoveel met Debbie deelt.  Zijn doel is de as van Elmo uit te strooien. Als de as wegkolkt in de rivier huilt Debbie: “Ik mis jullie zo.” “Wij missen jou ook, lieverd.” 

Wond
Met Leo is het misgelopen.  Walraven kijkt met verwondering maar ook met ingehouden woede terug op wat er voorgevallen is. Leo heeft hem gekrenkt, tot in het diepst van zijn ziel. Met zijn gedrag, met zijn uitlatingen. Toch geeft Walraven het niet op, ergens blijft er een sprankje hoop. Anna is veel rigoureuzer.  Voor haar hoeft Leo zich nooit meer te laten zien. “Debbie is een litteken, of een litteken aan het worden,  Leo een wond die maar niet dicht gaat”, aldus Walraven. 

Omstandigheden
Het zijn de omstandigheden die het leven van de Walravens zo beïnvloeden. Sommige onverwachts, andere voorspelbaar.  Het zijn de herinneringen aan die omstandigheden die Walraven zijn verhaal laten vertellen. Goede en slechte. Waarbij hij zich afvraagt waarom de goede herinneringen zulke kasplantjes zijn en de slechte welig tieren als onuitroeibaar onkruid. Die herinneringen en mijmeringen maken van ‘Omstandigheden’ een schitterende roman, het is alsof je in het hoofd van Walraven kruipt en door zijn ogen naar de wereld kijkt.