‘Alleen de vogels vliegen’ van Anja Baumheier

Johannes en Elisabeth zijn jongvolwassenen als ze elkaar in de nasleep van WOII in Rostock ontmoeten. Johannes is voor de Russische troepen uit gevlucht uit Silezië, Elisabeth heeft met haar moeder en zusje de bombardementen in de kelder van hun huis overleefd. Ze zien elkaar voor het eerst als hij een nieuwe slaapplaats zoekt en zij hem daarvoor inschrijft. Ze blijven in elkaars gedachten en de volgende ontmoeting in het ziekenhuis, waar zij de opleiding voor verpleegkundige volgt, geeft hun zekerheid: ze horen bij elkaar. 

Berlijn

Ze trouwen en gaan inwonen bij haar moeder. Johannes krijgt al snel een goede baan bij de overheid, Elisabeth werkt in het ziekenhuis. Er wordt een dochter geboren en als Johannes uitzicht heeft op een betere baan in Berlijn, verhuizen ze daar naartoe. Alles wordt voor ze geregeld, een baan voor Elisabeth, een mooie flat met de nieuwste snufjes. Alles te danken aan Johannes’ inzet voor de regering. Het zet Elisabeth weleens aan het denken, al die luxe terwijl de meeste mensen in armoede leven! Maar lang wil ze er niet bij stilstaan. Ze gaat op in haar werk en de zorg voor inmiddels twee kinderen. 

Ongeluk
Het gaat mis als de tweede dochter, de vrijgevochten Marlene, samen met haar vriendje naar het Westen wil vluchten. Ze komen tot Praag, daar worden ze opgepakt en belanden in de gevangenis. De dochter van een hoge Stasi-ambtenaar die wil vluchten, het is een grote schande. Johannes en Elisabeth kiezen voor een drastische oplossing, ze doen alsof Marlene bij een zeilongeluk om het leven is gekomen. Geen stoffelijk overschot, geen begrafenis. Na het ongeluk wordt er nog een nakomertje geboren, Theresa. Zij verzacht het verdriet over ‘de dood’ van Marlene. 

Erfenis
Als in de huidige tijd Theresa een notariële brief krijgt waarin staat dat ze samen met een man genaamd Tom een huis van Marlene erft, zijn de poppen aan het dansen. Stapje voor stapje komt Theresa dichter bij de ontluisterende waarheid. 

Baumheier verweeft in deze boeiende debuutroman de verschrikkingen van het Stasi-regime en de familiegebeurtenissen op een natuurlijke wijze. Heden en verleden worden goed gemixt, de Wende en alle feiten rond de deling van Duitsland lijken te kloppen. Een spannende familiegeschiedenis met verliezers, winnaars en heel veel geheimen.