‘De jurk van Texel’ van Olga Hoekstra

De Deventerse Emilie van den Brandeele wordt door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed gevraagd onderzoek te doen naar de ‘Jurk van Texel’. De jurk werd in de zeventiende eeuw als persoonlijk bezit vervoerd op een schip dat op doorreis naar Engeland voor de rede van Texel lag. Wie de jurk toebehoorde is nog steeds niet duidelijk. In een storm is het schip vergaan. Bijna vier eeuwen later werd de jurk en ander textiel door een Texelse familie opgedoken. De jurk is vrijwel helemaal nog intact, een wonder na zo’n lange tijd.  En nu mag Emilie de jurk onderzoeken. 

Warme gevoelens

Ze gaat daarom tijdelijk naar Texel, het onderzoek gaat zeker een paar weken in beslag nemen. Dat betekent ook dat ze haar moeder niet kan helpen met de verzorging van haar dementerende vader. Ondanks de gewetenswroeging daarover gaat ze met frisse moed aan de slag. Echt hartelijk wordt ze niet ontvangen, de Texelaars zitten niet te wachten op inmenging in hun culturele bezit. Terwijl de Rijksdienst almaar aandringt op opname in haar depot, begint Emilie steeds beter te begrijpen waarom Texel de jurk niet wil laten gaan. Haar warme gevoelens betreffen één persoon in het bijzonder, de man die de jurk boven water kreeg, hij laat haar niet meer los. 

Uitgehuwelijkt

In de zeventiende eeuw is het lot van Elisabeth van Baerle beschoren. Ze wordt uitgehuwelijkt aan een veel oudere man in Engeland. Ze verzet zich met hand en tand en kan maar niet begrijpen hoe haar vader zo wreed kan zijn om haar weg te sturen. Hij was altijd zo trots op haar, zijn intelligente kind! Maar het brengt haar nergens, nou ja, wel ergens waar ze niet wil zijn, Engeland. Sinds Willem zijn intrede in hun huishouden heeft gedaan heeft ze al snel haar hart aan hem verloren. Maar hoe komt ze onder haar gedwongen huwelijk uit? Elisabeth verzint een list, zo slim dat geen mens er ooit naar zal raden. 

Olga Hoekstra verweeft de levens van de twee vrouwen tot waar het lot ze door Elisabeths jurk bij elkaar brengt. Romantisch maar ook met veel oog voor geschiedenis en cultureel erfgoed. ‘De jurk van Texel’ bestaat echt en is te zien in het Museum Kaap Skil. Hoekstra werd geïnspireerd door een prachtige documentaire over de jurk.

‘Geluk in oorlogstijd’ van Trea ten Kate

Van een vriendin kreeg ik een tip: ‘lees dit boekje eens, een heel ander aspect van de oorlogstijd’. Heel benieuwd ben ik eraan begonnen en het klopt:  een thema dat niet elke dag langskomt. Bovendien speelt het in de regio, in Nieuwleusen om precies te zijn. En ook nog waargebeurd. Het begint met de familie Van Duren, die een boerderijtje in het buitengebied bestiert. Ze kunnen er niet van leven, de kinderen moeten al jong mee helpen om de monden te vullen. 

Wrokkig

Het is 1932 als Berend van Duren de lagere school verlaat om bij een boer aan het werk te gaan. Hij heeft het daar niet slecht maar het verschil met zijn thuissituatie is schrijnend. Waar bij de boer aan tafel heerlijk vers brood met roomboter gegeten wordt, is er thuis nauwelijks genoeg voor iedereen. Het maakt hem wrokkig. Hij had graag naar de Mulo in Zwolle gewild, hij kan goed leren, de bovenmeester had graag gezien dat hij verder zou gaan. 

Tanja

Hij is en blijft een buitenbeentje. Ook in de eerste oorlogsjaren.  Herfst 1939 is hij opgeroepen in de mobilisatie, als jonge soldaat ziet hij het bombardement van Rotterdam met eigen ogen.  Toch besluit hij twee jaar later zich aan te melden voor werk in Duitsland. Zie je wel, denken de dorpelingen, hij deugt niet. Helemaal als hij in 1945 met een Russische vrouw terugkomt. Weten zij veel wat hem allemaal is overkomen. Hoe hij zijn geliefde Tanja heeft leren kennen. Dat zij als Ostarbeiterin uit Sebastopol naar Duitsland is versleept, daar is vernederd en verguisd.  

Gelukszoekers

Berend heeft in 1980 zelf zijn wederwaardigheden opgeschreven. Na zijn dood in 2004 is Trea ten Kate, de kleindochter van zijn zus, met het verhaal aan de slag gegaan. Ze las zich in, haalde de historische feiten boven water in archieven en bibliotheken in Nederland en Duitsland. Ze volgt zowel het pad van Berend als dat van Tanja. De geuren en kleuren vulde ze zelf in om dit verhaal over ‘eenzaamheid, onrecht, uitsluiting en onbegrip’ te publiceren. Haar conclusie uit Berends verhaal is: “Oordeel niet te snel, leer de ander kennen, luister naar diens verhaal en je ontdekt dat je meer met elkaar gemeen hebt dan je eerst dacht. Uiteindelijk zijn we allemaal gelukszoekers”.

Het boek is ook als luisterboek te leen bij de Online Bibliotheek. 

‘De wonderverteller’ van Lida Dijkstra

Deze week de winnaar van de Gouden Griffel en van de Jonge Beckmanprijs voor het beste jeugdboek in het genre geschiedenis. 

Reisjas

De dertienjarige Maria della Pietra werkt in 1298 in de gevangenis in Genua. Als vondeling kwam ze bij de nonnen terecht, ze vroeg te veel, was te luidruchtig voor het klooster, daarom is ze hiernaartoe gestuurd. In de gevangenis zit Marco Polo, na een nederlaag in de strijd tussen Genua en Venetië is hij hier opgeborgen. Hij zit er voor die tijd luxueus, grote zaal, veel bezoek en hij is altijd vriendelijk. Behalve het moment dat de cipiers zijn reisjas weghalen. Furieus is hij, het helpt niets. Maria brengt hem zijn eten, blijft lang bij zijn cel rondhangen, geniet van de verhalen die ze stiekem aanhoort. Dat is beter dan de vloeren schrobben. 

Muisje

Het duurt niet lang voor Marco Polo haar opmerkt. Want ook bij hem kan ze haar mond niet houden, er liggen altijd vragen op het puntje van haar tong. Topina noemt hij haar, muisje. Ze proeft die naam, het past bij haar, onzichtbaar als een muisje gaat ze door de gangen van de gevangenis. Dankzij haar komt Marco Polo in contact met Rustichello da Pisa, een medegevangene die de hele dag schrijft. Een cel vol met perkamenten vellen heeft, een pot met ganzenveren en zijn eigen inkt maakt. Alleen met die materialen is hij rustig, kan hij zijn verhalen opschrijven. Het lukt Topina de sleutels van beider cellen na te laten maken en ’s avonds als het rustig is, brengt ze Rustichello naar Messer Marco toe. Zelf zit ze dan in een hoekje met open mond te luisteren naar de reizen die Marco Polo heeft gemaakt. Over water en door woestijnen helemaal naar Cambalu en Shangdu in wat nu China is. Op zoek naar de heerser van het grootste rijk in het verre oosten, de kleinzoon van Djenghis Khan. 

Fantastisch taalgebruik

Lida Dijkstra heeft een prachtige manier gevonden de avonturen van Marco Polo weer te geven. Spannend, met uitleg in aparte kolommen. Haar taalgebruik is fantastisch. Wie een woord als beviezevoetstapt kan verzinnen, wie een oorlog kan omschrijven zoals zij dat doet, heeft mijn hart gestolen. De mooie illustraties van Djenné Fila, de verklarende woordenlijst en de kaart van de reis maken dit een (jeugd)roman voor iedereen die van geschiedenis, van avonturen en van spannende verhalen houdt.  

‘Hoe katten mijn redding werden’ van Courtney Gustafson

Courtney en haar vriend hebben een huurhuis gevonden aan Poets (lees Dichters) Square in Tucson, Arizona.  Ze heeft een baan bij de lokale voedselbank, public relations en management, leuk om te doen maar het betaalt niet best.  De eerste nacht dat ze in het huis slaapt, hoort ze allerlei vreemde geluiden. Alsof er tegen het raam getikt wordt. Haar hond reageert ook, het is dus geen hersenspinsel. Als ze de volgende ochtend naar buiten gaat ziet ze allemaal pootafdrukken. Kleine weliswaar, maar er is bewijs dat er die nacht werkelijk van alles rond het huis sloop. 

Instagram

Ze komt er al snel achter dat het zwerfkatten zijn. Wel dertig. Hongerige katten met smalle snuiten en holle ogen. Courtney begint aantekeningen te maken, bedenkt namen voor de katten, voor ze het weet zit ze elke avond op de oprit de katten te voeren. Maar het zijn er te veel. Ze heeft niet genoeg geld voor al die katten. Die eigenlijk ook gecastreerd of gesteriliseerd moeten worden. Ze begint een Instagramaccount voor de katten. Op die manier kan ze haar vader, aan de andere kant van het land, op de hoogte houden van wat ze allemaal beleeft. 

Hulpgroep

Het account wordt door meer mensen gelezen. Die beginnen Courtney te helpen, doen donaties, kopen kattenvoer voor haar. Sommigen willen zelfs geld storten. Als Courtney met Thanksgiving in een gekke bui een soort van speciaal diner voor de katten maakt en dat filmt voor Instagram, gaat het viraal. Duizenden reacties volgen en Instagram begint haar te betalen. Eindelijk is er meer geld om spullen te kopen. En dat niet alleen, Courtney breidt haar werk voor de katten uit. Overal in Tucson begint ze samen met een grote hulpgroep katten te vangen om ze vervolgens naar de dierenarts te brengen voor sterilisatie of castratie. Haar hulp wordt dankbaar aanvaard. 

Dierendag

Courtney verandert, van de timide in zichzelf gekeerde jonge vrouw die ze was, is weinig meer over. Ze voelt zich gewaardeerd en begrepen door al die mensen die haar fysiek en op afstand helpen. Het verhaal van haar jeugd en verdere ontwikkeling komt uitgebreid aan bod in dit inspirerende en hartverwarmende verhaal. Een heerlijk boek om op 4 oktober, Dierendag, bij stil te staan. De filmpjes van Courtney zijn te vinden op Instagram en TikTok.

‘De jongen van zee’ van Garrett Carr

Ambrose en Christine Bonnar wonen met hun peuter Declan in het Ierse Donegal. Ambrose is visser, samen met zijn maat Tommy brengt hij wekelijks vis binnen. Christine werkt in het hotel van het dorp. Op een dag is er een baby aangespoeld. Wonderbaarlijk gered door de dorpsgek, gaat het kind van gezin naar gezin om er een nachtje door te brengen. Als Ambrose de baby ophaalt weet hij binnen een half uur dat hij het jongetje wil houden. Dit prachtige kind gaat hun gezin niet meer verlaten. 

Levensbestemming

Christine is wat bedenkelijker, maar ze is makkelijk over te halen. Alleen peuter Declan gromt en bromt, hij moet die indringer niet. Ook Christines zuster Phyllis ziet er geen heil in. Wonend op loopafstand van haar jongere zus heeft ze alles door wat daar in huis gebeurt. Zelf zorgt ze voor hun vader Eunan die na een hersenbloeding totaal afhankelijk van haar is. Phyllis verandert, verzuurt, ze ziet de hulp die ze haar vader biedt als haar levensbestemming. 

Opzouten

Brendan, de vondeling, is een buitenbeentje in het dorp. Gaat stilletjes zijn eigen gang, zwerft langs de kust en komt bij zonderlingen over de vloer. Hij luistert naar hun verhalen en zo jong als hij is, bemoedigt hij ze. Het geeft hem een reputatie die Ambrose en Christine niet prettig vinden. Toch gedogen ze het, het is een fase, het gaat wel weer over. Declan zet zich echter sterk tegen zijn adoptiebroer af, het liefst zou hij hem voorgoed laten verdwijnen. Hij trekt veel naar opa Eunan. De oude man, die een echt een lastig portret is, sterkt hem in zijn idee dat Brendan niet deugt, dat hij op moet zouten. 

Zo verlopen de jaren, de visopbrengst loopt achteruit, Ambrose’ maat Tommy gaat alleen verder met steeds grotere trawlers, Ambrose heeft de trein gemist met zijn hardnekkige voorkeur voor zijn houten schip. Het gezin vervalt in armoede, de onderlinge verhoudingen worden scherper en scherper. 

IJzingwekkend

Het dorp, de verteller van het verhaal, ziet het allemaal gebeuren. Ze hebben een sterke mening over van alles en nog wat. De invalshoek van het verhaal is behoorlijk origineel, in het begin is het wel even wennen, wie is die wij? Carr vertelt op rustige toon dit bijzondere en soms ijzingwekkende verhaal dat boeit tot de laatste bladzijde.

‘Nooit, nooit, nooit’ van Linn Strømsborg

Een roman over een dilemma dat veel jonge vrouwen in deze tijd kunnen ervaren.  Wel of geen kinderen en als ik het niet wil, hoe valt dat bij de mensen in mijn omgeving. Een jonge Noorse, haar naam wordt in het boek niet genoemd, weet diep in haar hart dat ze geen kinderen wil. Ze ziet zichzelf in de toekomst niet als moeder. Haar partner Philip denkt er anders over. Maar, zegt hij, ik wil wat jij wil en ik wil vooral bij jou zijn. 

Standpunt

Alles wordt anders als ze per ongeluk toch zwanger wordt maar gelukkig een miskraam krijgt. Dat klinkt raar maar anders was het een abortus geworden. Dan komt het nieuws dat hun vrienden Anniken en Alex hun eerste kind verwachten. Philip en zij leven heel erg met hen mee. Toch is er een groot verschil in hoe ze ermee omgaan. Zij is vooral begaan met Anniken, Philip richt zich meer op het kind dat in aantocht is. Het gaat wrikken en naar acht jaar komt er een einde aan hun relatie. Philip weet dat hij graag vader wil worden, zij blijft bij haar standpunt. 

Met vriendjes spelen

Als kind heeft ze gezien hoe haar piepjonge moeder worstelde om rond te komen. Hoe haar grootmoeder de benen nam naar Spanje, zo ver als mogelijk van haar kinderen, die ze alleen kreeg omdat het in die tijd zo hoorde.  Toch heeft ze een fijne jeugd gehad, hutten bouwen, boeken lezen, met vriendjes spelen, ook de middelbare school was okay. Maar ook toen was het evident: geen kinderen voor haar. 

Reacties

Nu ze het duidelijk aan eenieder heeft laten weten, komen de reacties. Bijna iedereen wil haar van haar voornemen afpraten. “Ze weet niet wat ze mist, het is zo mooi een kind te zien opgroeien”, een hele stoet van vrienden, kennissen, familie weet het allemaal zo goed. Maar zij weet het beter, het is haar gevoel, er komt geen kind. 

Strømsborg filosofeert over en duidt aan de hand van verschillende thema’s het standpunt van de ik-figuur. Dat doet ze inlevend, serieus maar ook met gevoel voor humor. ‘Nooit, nooit, nooit’ werd genomineerd voor de Noorse Boekenprijs. Dit is haar eerste boek dat in het Nederlands is vertaald.

‘Het volgende station’ van Hiro Arikawa

Takarazuka is een middelgrote stad in de regio Kansai op het eiland Honshu in Japan. Binnen het stadsgebied loopt een spoorlijn van de Hankyu Spoorwegmaatschappij. Het is een drukbezochte lijn, men kan zowel naar Kobe als naar Osaka reizen. Onderdeel is een klein en vrijwel onbekend lijntje van Station Takarazuka naar Station Nishinomiya-Kitaguchi. Onderweg zijn er zeven haltes, elk met zijn eigen bijzonderheden. Zo is vlak bij de eerste halte de grote Centrale Bibliotheek. Masashi komt er geregeld. Altijd op zoek naar interessante titels. Hij herkent de jonge vrouw die deze dag naast hem plaats neemt onmiddellijk. Zij is het die hem geregeld te snel af is en zijn favoriete boeken voor zijn neus wegkaapt. Nu heeft hij de kans er iets van te zeggen. Of toch maar niet? 

Bruid

Op het volgende station stapt Shoko in. Gekleed in een feestelijke witte jurk komt ze van de bruiloftsreceptie van haar ex. Hij is gevallen voor een ander, een collega. Woedend is ze. Met haar komst probeerde ze het stel in een kwaad daglicht te zetten. Hun reputatie aan te tasten. Terwijl zij uitstapt wordt ze gezien door een klein meisje dat met haar oma op pad gaat. Het meisje denkt dat Shoko een bruid is, haar grootmoeder weet wel beter. 

Impact

Zo zijn er op elk traject tussen de verschillende haltes weer andere reizigers. Sommige van hen worden net als Shoko en Masashi uitgelicht. Ze komen in contact met medereizigers, het kan een afgeluisterd gesprek zijn, een losse opmerking of een conversatie met meer diepgang. Maar in ieder geval wel genoeg om een verandering in gang te zetten. Om, net als Yasue Ito, niet meer met een groep rijke dominante vrouwen op te willen trekken, of als Shoko ontslag te nemen en te verhuizen naar een buurt in de nabijheid van een ander station.  De toevallige ontmoetingen hebben een grote impact op de hoofdpersonages. Zoals we een half jaar later horen, als ze de route in omgekeerde richting nemen. 

Normen en waarden, omgangsvormen, cultuur en schoonheid, ongemerkt krijg je als lezer hier heel veel van mee. Arikawa laat Japanners over elkaar oordelen, soms sta je te kijken hoe anders het in Japan is, maar vaak is de overeenkomst met onze cultuur groter dan we ooit hadden kunnen bedenken.

‘Onder de sterren’ van Virginie Grimaldi

Het zit de Franse Anna niet mee. Samen met haar twee dochters probeert ze het hoofd boven water te houden. De rekeningen stapelen zich echter op en nu dreigt ze haar baan in een restaurant ook nog kwijt te raken. Haar baas wil haar baan aan zijn vriendin geven, hoe pakt ze dat aan? Ze onderhandelt met hem, weet er een mooi bedrag uit te slepen maar moet wel op zoek naar een nieuwe baan. Want het bedrag is net genoeg om de schulden te betalen. Ook haar dochters hebben het pittig, Chloë van zeventien moet eindexamen doen, pubert als een gek en verwijt haar moeder dat die haar vader het huis uitgezet heeft. De jongste, Lily van elf, wordt gepest op school, waar ze een beetje een buitenbeentje is. 

Hamburg

Als Anna haar schulden nu afbetaalt, verandert er eigenlijk niets. Door een gesprek met haar grootmoeder wordt Anna op een idee gebracht. Samen met haar dochters wil ze met de camper naar Scandinavië. Het noorderlicht zien, rendieren en walvissen spotten, de Lofoten bezoeken en op de Noordkaap de as van opa uitstrooien. Alles wordt geregeld: ze kan de camper van haar vader lenen, de scholen geven toestemming dat Chloë en Lily twee maanden weg mogen blijven. Zo vertrekken ze uit Toulouse, door Duitsland naar Denemarken. Maar in Hamburg dreigt het mis te gaan, er wordt een poging gedaan om in hun camper in te breken. Gelukkig treft ze een groepje camperaars uit Frankrijk die onder leiding van ene Julien eenzelfde soort trip maken. 

Bont gezelschap

Het is een bont gezelschap, Julien en zijn zwaar autistische zoon Noa, twee oude opa’s die nogal geheimzinnig doen, een jong stel op zoek naar zichzelf en een gezin met twee kinderen waarvan de ouders hun spruiten willen laten ervaren hoe het is om zonder veel geld en in barre omstandigheden te leven. Ze overnachten samen, overdag gaat ieder zijn eigen gang. Houden ze het met elkaar vol? Of zijn twee maanden net te lang of misschien wel te kort om elkaar goed te leren kennen? 

Grimaldi vertelt het verhaal door de ogen van Anna, ze laat Chloë een blog bijhouden en Lily een dagboek vol schrijven.  Het resultaat is een warm en humoristisch verhaal, de personages komen echt tot leven.

‘De levenscyclus van de gewone octopus’ van Emma Knight

Pen en Alice zijn twee hartsvriendinnen in Toronto. Vanaf het eerste moment dat ze bij elkaar in de klas zaten, is het dikke mik tussen die twee. Nu zijn ze klaar voor een universitaire studie en onafhankelijk van elkaar besluiten ze in Schotland te gaan studeren. Pen omdat ze achter het grote geheim van haar vader wil komen,  Alice wil zo ver mogelijk bij haar altijd angstige en overbezorgde moeder vandaan. 

Verwarring

Pen’s vader heeft zijn masterstudie ooit in Londen gedaan. Daar raakte hij bevriend met Lord Elliot Lennox. Lord Lennox kwam uit Schotland, heeft zich ontwikkeld tot een wereldberoemde thrillerauteur, maar bleef altijd contact zoeken met Pen’s vader. Die reageerde nergens op, toch weet Pen van die geschiedenis. Ze is dan ook razend nieuwsgierig naar Lennox en hoopt bij hem de oplossing van het geheim te vinden. Ze schrijft hem in een overmoedige bui een brief en krijgt prompt een uitnodiging op zijn kasteel in Stonehaven te komen. Daar wordt ze zeer hartelijk ontvangen, de hele familie is gul en vriendelijk in haar blijken van genegenheid. Maar ze wordt niets wijzer, de verwarring wordt alleen maar groter, vooral als ze gevoelens krijgt voor Lennox’ zoon Sasha. 

Theater

Waar Pen bijna preuts is en altijd volgens de normen van haar familie leeft, is Alice uitbundig in al haar contacten. Haar doel is actrice te worden, ze krijgt een affaire met een docent, feest meer dan dat ze studeert, ze is zo blij dat ze onder de angstige knoet van haar moeder uit is! Het is haar talent dat haar uiteindelijk doet belanden waar ze het liefst terecht wil komen: op de planken van een groot theater. 

Stormen

Maar is hun vriendschap sterk genoeg om alle stormen te doorstaan. In het eerste halfjaar lijkt er een verwijdering tussen de twee. Totdat Alice in de problemen komt en Pen tot het besef komt dat ze Alice moet bijstaan. Vanaf dat moment zijn ze weer de vriendinnen die alles delen, op elkaar kunnen bouwen en elkaar het geluk gunnen waar ze zo naarstig naar op zoek zijn. 

Emma Knight, journaliste en ondernemer, weet in haar debuutroman de coming of age van twee jonge vrouwen haarscherp neer te zetten. Alle gevoelens en verwikkelingen, vooral die van Pen, komen levensecht over.  Het smaakt naar meer.

‘ANWB Tuinenboek’ van Quinten Lange

Het is midden augustus en veel tuinen liggen er prachtig bij. Niet alleen de eigen tuin, ook de tuinen die in dit kloeke boek genoemd worden.  Met de ANWB reis je van Noord via Oost naar West en Zuid-Nederland.  Een klassieke indeling. Tussendoor komen verschillende stijlen aan bod. Zo is er extra informatie over de renaissancetuin, de moderne tuin, de formele tuinen en de vroege landschapstuin. Verder informatie over de opkomst van de arboreta, The Dutch Wave en Silent Change. De grote namen in tuinarchitectuur, als Mien Ruys, Piet Oudolf en Michael van Gessel, duiken veelvuldig op. 

‘Het verborgen Rijk van Ming’

Om in de eigen contreien, het noorden en oosten van het land, te blijven en geheel volgens mijn eigen smaak zou ik de volgende tuinen eruit willen lichten. Allereerst de Hortus in Haren bij Groningen. De tuin van de universiteit van die stad. De laatste aanwinst is daar ‘Het verborgen Rijk van Ming’, aangelegd volgens de tuintradities uit de Ming-dynastie. In Friesland is ‘De Kruidhof’ in Buitenpost, een proeftuin voor groente- en fruittelers en als zodanig verbonden met de Universiteit Groningen. Hier is de grootste collectie van geneeskundige planten van West-Europa, een rosarium, een meditatietuin en nog veel meer. Geregeld zijn er binnen exposities van kunst die iets met de natuur te maken hebben. 

Collectie aardappelen

In Drenthe De Tuinen van Weldadigheid in Veenhuizen, gespecialiseerd in vergeten groenten en bijzondere kruiden. De collectie aardappelen is wereldberoemd. De tuinen van Mien Ruys in Dedemsvaart, haar werk heeft zoveel anderen geïnspireerd. In Schuinesloot de Prionatuinen, De Luie Tuinman in Ruinen. Pantropica in de Noordoostpolder. De tuinen van Paleis Het Loo, van Kasteel Twickel in Ambt-Delden en van Landgoed de Wiersse in Vorden. Het zijn er werkelijk te veel om op te noemen. 

Opwarmertje

Gebruik dit boek als opwarmertje voor een bezoek aan één of meerdere van de tuinen. Bij elke besproken tuin staat een tekst van drie of vier bladzijden, foto’s, tekeningen, afbeeldingen uit oude plantenboeken. Ligt de tuin aan een route, dan is er een QR-code. Ook worden andere bezienswaardigheden in de buurt genoemd. Al met al een uitstekend overzicht van de vele prachtige tuinen die in Nederland bezocht kunnen worden. En een compliment aan Nicola Dehmer voor de mooie vormgeving. Daardoor is dit boek zoveel meer dan een gemiddelde toeristische gids.

‘Het geheime strand’ van Veronica Henry

Veertiger Nikki heeft haar eerste eigen huis gekocht, een kustwachterswoning op een klif boven de ruige kust van Noord-Cornwall. Altijd al was ze verliefd op deze huisjes, het schitterende uitzicht en de toegang tot een afgelegen en vrijwel ongebruikt strand. Ze begint te klussen en schoon te maken, maakt kennis met haar nieuwe buurman, ze is heel blij dat het een vaste bewoner is. Dat ze niet te maken krijgt met wisselende vakantiegangers die zich uitleven met feest, muziek en BBQ. De dag dat ze de sleutel krijgt, vindt ze een handgeschreven envelop in de brievenbus. Erin zit niet een lief welkom kaartje, nee, de tekst laat niets te raden over: in een dorp zijn geen geheimen. 

Rik

Het voert Nikki terug naar twintig jaar geleden, naar de dag dat een beeldschone jongeman, Rik, met zijn boot aanmeert in hun kustplaats. Hij heeft zowel Iers als Frans bloed, heeft een tijdelijke baan in de nabije kuststad, Nikki valt voor hem als een blok. Vanaf de eerste minuut is ze hopeloos verliefd. Ze introduceert hem bij haar familie, haar grote zus Jess die in het ziekenhuis werkt, haar broertje Graham en hun ouders. Hij past bij hun, draait moeiteloos met het gezin mee. Had ze dat maar niet gedaan, had ze hem maar voor zichzelf gehouden! Want haar zus palmt Rik in, ze trouwen en krijgen een dochter Juno. Nikki plant het huwelijksfeest, haar moeder bakt de bruidstaarten, een nieuw bedrijf is geboren. Nikki wordt wedding planner, een heel succesvolle zelfs, ze krijgt meer verzoeken dan ze aankan. 

Schoon schip

En dan slaat het noodlot toe. Zowel Nikki’s vader als Rik zitten bij de reddingsbrigade van de kustwacht en verdrinken tijdens een zware storm. Het is nu twintig jaar geleden, er komt een herdenking waar ook Riks dochter Juno aan mee zal doen. Nikki werkt eraan mee, maar de anonieme dreigbrieven blijven komen,  Nikki voelt dat ze schoon schip moet maken. Maar wat zullen de consequenties zijn? Wordt ze het zwarte schaap van de familie? Zal iedereen haar met de nek aankijken? Of kan ze op wat meer clementie rekenen. Hoe pakt ze dit aan? 

‘Het geheime strand’ is een heerlijke zomerse roman, met de nodige diepgang in de relaties tussen de personages.  Verfrissend in het grote aanbod van dit genre. 

‘De lange weg naar Londen’ van Marian Rijk

Charles Pahud de Mortanges (Pahud) is voor WOII een grote bekendheid in Nederland en ver daarbuiten. Hij heeft als ruiter vier keer deelgenomen aan de Olympische Spelen, heeft gouden medailles gewonnen, heeft een prachtige carrière in het leger, hij is een doorzetter en soms ook een geluksvogel. Als Nederland in 1940 capituleert, kan hij terug naar huis in Amersfoort. Hij zet een herstellingsoord voor oorlogsgewonden op, stil zitten kan hij niet, en is daar drukdoende als hij in mei 1942 een oproep krijgt zich bij de kazerne in Ede te melden. De tweeduizend gedemobiliseerde beroepsmilitairen die daar bijeenkomen voor een controle, worden met zijn allen met de trein via Neurenberg naar Oost-Polen afgevoerd. Pahud weet terug te komen in Nederland, wordt vervolgens weer op transport gezet en springt bij De Lutte uit de trein. 

Verraad

Het is dan inmiddels 1943. Via een reeks van onderduikadressen komt hij in Den Haag. Daar wordt hem door een oude bekende, die via Engeland terug in Nederland is, voorgesteld naar Engeland te vluchten en zich bij de Nederlandse Regering in ballingschap aan te sluiten. Pahud hoeft er niet lang over na te denken, hij wil graag meehelpen aan de bevrijding van Nederland. Er wordt een ontsnappingsplan gemaakt, hij zal via Denemarken en het neutrale Zweden en Schotland naar Londen gaan. Op het laatste moment kan het echter niet doorgaan, er is verraad geweest en de helpers op de route zijn opgepakt. 

Zeven maanden

Er is echter nog een mogelijkheid, via België, Frankrijk, Spanje, Portugal en Gibraltar. Een lange tocht, door vijandelijk gebied, meermaals een streng bewaakte landsgrens oversteken, en ook de demarcatielijn in Frankrijk. In oktober 1943 is het zo ver. De regering in Londen heeft zijn overkomst goedgekeurd. Het station in Eindhoven is de plek waar hij opgepikt gaat worden. Er zijn begeleiders en safe houses langs de hele route, toch loert het gevaar gesnapt te worden overal. Zeven maanden zal zijn tocht duren, zeven maanden van niet opvallen, in de omgeving opgaan, stilletjes verdergaan en toch zichzelf blijven.   

Marian Rijk weet het (vergeten) verhaal van de Olympiër Pahud op vaardige manier over het voetlicht te brengen. De tweede verhaallijn over Pahud’s zoon Buuk, een jonge twintiger, die bij een zelfde ontsnappingsroute in Toulouse wordt opgepakt en terechtgesteld, geeft het boek een extra dimensie.

‘Niets gezien’ van Shanna de Jong

Thrillerauteur Caro Woesthoff is altijd op zoek naar inspirerende thema’s voor haar boeken. Ditmaal denkt ze het gevonden te hebben in Wilhelminadorp in Zeeland. Hier is in 1996 aan de oever van de jachthaven een baby aangetroffen. De vondeling is met spoed naar het ziekenhuis overgebracht. De politie ging op zoek naar aanwijzingen en riep getuigen op zich te melden. En daarna houdt de informatie van die kant op. Het blijft een mysterie. 

Giftig

Van haar uitgever heeft Caro een maand gekregen om zich in Wilhelminadorp te oriënteren. Dat komt goed uit, zo kan ze Amsterdam een tijdje de rug toekeren en bekomen van de giftige relatie met haar ex Quinten. Ze mengt zich onder de bevolking neemt contact op met de lokale politie en spoort de vinder van de vondeling op. Dat is Aram Coster, nu, net als zijn vader voor hem, huisarts in het dorp. 

Dossiers

De jonge politieagenten zijn erg behulpzaam, zij zijn ook nieuwsgierig naar wat er plaats gevonden heeft. De dossiers over de zaak zijn namelijk verdwenen, daar valt dus niets te halen. Wel zijn er meer mensen die iets van de zaak weten. Zoals de havenmeester en Aram. Hoe krijgt ze hem zover dat hij wat meer over die nacht los wil laten? Wat moet ze met de gevoelens en emoties die hij bij haar losmaakt?  Kan ze hem überhaupt vertrouwen? 

Waarheid

Want al snel gebeuren er gevaarlijke dingen rond haar persoon. Er wordt brandgesticht in het huis waar ze verblijft. Ze krijgt dreigbrieven. Ze hoort ‘s nachts voetstappen op de trap. In shock belt ze de politie die snel ter plaatse is. Van een insluiper is echter geen spoor meer te bekennen. Caro herinnert zich alleen een lang persoon met een zwarte hoody. Toch heeft Caro het gevoel iets dichter bij de waarheid te komen, al gaat het langzaam en duurt het nog wel even voordat de laatste puzzelstukjes op hun plaats vallen. 

De Jong levert met haar debuut een puike psychologische thriller af. De setting in Zeeland, het leven op en aan het water en het wat stugge volkskarakter komen levensecht over. De laatste plottwist is ronduit verrassend, die zie je als lezer niet één-twee-drie aankomen. ‘Niets gezien’ is een fijn vakantieboek, zeker als je die in Zeeland doorbrengt.

‘Paris’ van Bert Wagendorp

‘Paris’ is het derde deel in de memoires van Abel Sikkink, de jonge journalist, die als jongetje met zijn gezin in 1847 vanuit de Achterhoek naar Amerika emigreerde. Bij hun tocht naar hun nieuwe thuis, komt het gezin om bij een scheepsramp op het Eriemeer, alleen Abel overleeft het. Hij denkt dat ook zijn jongere broer Antonie ontkomen is, maar niemand heeft de jongen na de ramp gezien. Abel wordt opgevangen door een jong gezin, krijgt een goede opleiding, wordt journalist van de lokale krant en verhuist daarna naar New York, voor een baan bij de New York Herald. 

Trein naar Parijs

Vervolgens doet hij, samen met zijn jeugdvriend Kalle, verslag van de gruwelijke en bloedige Burgeroorlog. Overleeft een aanval van tyfus, en gaat in 1867 samen met zijn vrouw Sandra en vriend Kalle op reis naar het Beloofde Land.  Sandra is de hele overtocht zeeziek, ze wil in de eerste stop-over in Marseille niet verder reizen. Aangezien Abel de reisgenoten aardig zat is, is het een makkelijk besluit niet verder te gaan maar de trein naar Parijs te nemen. Daar kan hij het correspondentschap van de NYHerald op zich nemen. 

La Commune

Het is een hectische tijd in de Franse hoofdstad. Het verschil tussen arm en rijk is enorm, er zijn maar weinig welgestelden die daar verandering in willen brengen. Verder dient zich een conflict met Pruisen aan. Uiteindelijk belegeren de Pruisische troepen Parijs, is er hongersnood onder grote delen van de bevolking, alleen voor de rijken verandert er weinig. De overgave krijgt nog een lelijk staartje als de volgelingen van de Commune, mensen die vechten voor gelijkheid en broederschap door de Franse regeringstroepen in de pan gehakt worden. Tienduizenden doden, de straten liggen vol met lijken, het lijkt alsof Abel terug is op de Amerikaanse slagvelden. 

Documentatie

Ook dit deel van de trilogie blijft boeien. Wel lijkt het alsof Abel wat meer afstand neemt, mogelijk hard geworden door zijn ervaringen tijdens de Burgeroorlog.  Wagendorp weet enorm veel geschiedenisfeiten in een verhaalvorm te gieten, het is geen opsomming, het zijn ‘echt’ de memoires van Abel Sikkink. Wat een werk moet dat geweest zijn, al die documentatie van al die historische personen die hij tegenkomt. Mijn kennis van deze periode in de geschiedenis is door dit boek in elk geval flink vooruitgegaan.

Klik hieronder voor de eerdere delen van de trilogie:

Phoenix

Kalle

‘Kofferverhalen’ van Adriaan van Dis , Karin Amatmoekrim en Abdelkader Benali

Het is juli, tijd van vakantie, tijd om de koffer te pakken. Om lekker uit te waaien, even bij te komen van werk en stress, de school achter je te laten. Hoe anders is het als je je koffer pakt om te gaan verhuizen, van land, van stad, van streek naar een andere, onbekende plek. Het nieuwe kunstmuseum Fenix in Rotterdam is helemaal gewijd aan migratie. Gevestigd tegenover een oud gebouw van de Holland-Amerika Lijn, de rederij die duizenden en duizenden, misschien wel miljoenen Nederlanders en andere Europeanen naar Amerika bracht. Het museum verzamelde een paar duizend koffers, koffers die het verhaal vertellen van al die reizen en al die mensen. 

Pendelen

Tien van deze verhalen zijn gebundeld in ‘Kofferverhalen’. Zoals het verhaal van Cornelis van Wees die naar Canada ging. Het land paste hem, de grootsheid, de kou. Willemien Boerrigter die in 1898 haar verloofde achterna reist naar China, De Surinaamse Esther die haar kinderen kwijtraakt aan Nederland en Curaçao. Leny en Kees die pendelen tussen Rotterdam en Maastricht, de Amerikaanse Maryann Mackay die valt voor de charmes van de Nederlandse Leo. Het jongetje Rob die ten tijde van de apartheid met zijn ouders naar Zuid-Afrika gaat en na een jaar al terugkomt. En als laatste de Oekraïense Larysa, in 2022 op de vlucht voor de Russische troepen. Hun verhalen worden door Karin Amatmoekrim en Abdelkader Benali prachtig verwoord. 

Onzichtbare bagage

De ‘hoofdbagage’ komt echter van Adriaan van Dis. Op zijn zo bekende onderhoudende toon bekijkt hij het thema koffers van alle kanten. Zijn eigen reizen, naar India, Nigeria of naar Zuid-Afrika. De koffer in de literatuur, koffers in musea. Hij bezoekt het Musée National de L’Histoire et de L’immigration in Parijs. Meer dan een kwart van de huidige Franse bevolking heeft een migratieachtergrond. Hoe zijn zij allemaal in Frankrij terecht gekomen?  “Je land verlaten zadelt je op met veel herinneringen, goede, slechte of gestolen. Het is de onzichtbare bagage die van generatie op generatie wordt doorgegeven”. 

Museum Fenix is gevestigd op Katendrecht, Paul Nijghkade 5 Rotterdam: www.fenix.nl. 

PS. Abel Sikkink uit Bert Wagendorps roman ‘Phoenix’ maakt met zijn familie de overtocht naar Amerika in 1847. Het vertrek uit Rotterdam en hun aankomst in de New York komt daarin uitgebreid aan bod. Klik hier voor de BvdW van Phoenix. 

‘Een vrouw in de poolnacht’ van Christiane Ritter

Het is 1934 als Christiane Ritter naar haar man op Spitsbergen reist. Hij is daar al drie jaar als onderzoeker aan het werk. Daarnaast is hij pooljager, vangt vossen voor hun vacht en zeehonden en beren om op te eten. Het is dan ook een grote schok als Christiane, na een redelijk luxe zeereis ernaartoe, voet zet op het onherbergzame eiland. Niet alleen haar man verwelkomt haar, ook is er de jonge Noor Karl, die haar man bij zijn werk terzijde staat. 

Romantisch idee

Het landschap is troosteloos. Geen bomen, geen struiken alleen stenen, stenen en nog eens stenen. Grauw en grijs, zover het oog reikt. De hut waarin ze verblijven is een vierkante doos bedekt met dak vilt. Binnen is een kachel, water moet nog ergens gevonden worden, haar man en Karl zijn hier ook nog niet eerder geweest. Haar man steekt de kachel aan, het is een en al rook en roet, Christiane vindt het verschrikkelijk, voor hem lijkt het allemaal gewoon. Waar is ze aan begonnen. Hoe heeft ze haar rustige leven in Wenen zo achter zich kunnen laten, met alleen een romantisch idee hoe een poolnacht eruit kan zien. En dit is nog maar het begin. 

Geen zonlicht

Toch went ze aan het barre leven, ze krijgt een dagritme, poetst veel (en dat is ook nodig in de rokerige hut), loopt elke dag haar rondje rond de hut, hoe koud het ook is. De mannen gaan op vossenjacht, de witte vacht van de poolvos is zeer gewild in Europa, Dagen, soms zelfs weken is ze alleen. Het stormt, de poolnacht zet in november in, heel lang zal er geen zonlicht zijn, de hut raakt ingesneeuwd, het is vaak eenzaam. Alleen de sterke wil om te overleven helpt haar door de moeilijkste dagen. 

Zomer

Christiane Ritter (1897-2000) was de eerste vrouw die een heel jaar op Spitsbergen doorbracht. Ze beschrijft haar verblijf op Spitsbergen op positieve en optimistische wijze, ze wil zich niet door de omstandigheden laten kisten. Uiteindelijk laat ze de kans in het voorjaar van 1935 te vertrekken voorbijgaan, pas in de herfst keert ze tevreden terug naar Wenen. Blij dat ze de zomer ook heeft meegemaakt. De zwart-wit tekeningetjes in het boek zijn van Ritter zelf, ook zijn er een paar foto’s van Ritter en haar man.  

‘In een oogwenk’ van Jo Callaghan

Commissaris van politie Kat Frank is na een verdrietige periode in haar privéleven voor het eerst weer aan het werk. Haar man John is een half jaar geleden, na een fatale misdiagnose, overleden aan longkanker. Samen met hun zoon Cam probeert Kat de draad weer op te pakken. Als ze bij haar meerdere McLeish komt, is ze benieuwd welke taak haar te wachten staat. Ze zullen haar vast niet in het diepe gooien, maar in bureauwerk heeft ze ook niet zoveel zin. 

Lock

McLeish is een eeuwige brombeer en mopperpot, toch kan Kat goed met hem opschieten. Ze heeft enorm veel van hem geleerd. De taak die hij nu voor haar in gedachten heeft, spreekt haar echter helemaal niet aan.  Er is een nieuwe minister van justitie die heilig gelooft in AI. Ze heeft bij een instituut op dat gebied een AIDE laten ontwikkelen die nu klaar is voor een pilot. Die zal bestaan uit het opnieuw doornemen van de vermissingszaken van de laatste tien jaar.  Lock, zo heet de AIDE, zal onder leiding van Kat en met de hulp van de piepjonge professor die voor zijn ontwikkeling verantwoordelijk is, de zaken doorspitten om te zien welke zaak prioriteit moet krijgen. 

Botsende karakters

Kat moet er niets van hebben. Lock is een machine, geen mens, en kan nooit een zaak beoordelen zoals een goede ervaren rechercheur dat doet. Maar McLeish is onverbiddelijk, ze gaat dit doen of langer thuis zitten. Haar team wordt uitgebreid met de ambitieuze jonge inspecteur Hasan, die wanhopig indruk probeert te maken op de knappe professor, en de nog jongere brigadier Browne. Een team van lik-me-vestje: een AIDE, een eigengereide prof, een tegensprekende inspecteur en een voortdurend misselijke brigadier. Hoe kan McLeish denken dat Kat deze mix van botsende karakters op één lijn krijgt? 

Vlotte pen

Jo Callaghan is senior strateeg en doet onderzoek op het gebied van de invloed van AI op de bevolking. Ze werkt dus veelvuldig met AI en kent de weerstand hiertegen. Dat alles heeft ze verwerkt in deze kostelijke detective. Geweldige dialogen, eigengereide en goed uitgewerkte karakters, humor en een vlotte pen maken dit boek al heerlijk om te lezen. Maar de rol van Lock, de AIDE , tilt dit debuut ver boven de gemiddelde detective uit. Lees dit boek, ook als je niet van detectives houdt.

‘De kraanvogels vliegen naar het zuiden’ van Lisa Ridzén

Bo Andersson is negenentachtig en woont nog op zichzelf op het Zweedse platteland. Altijd een sterke kerel geweest, werkte op een houtzagerij, was dol op zijn vrouw Fredrika en genoot van het opgroeien van hun zoon Hans.  Was hecht met zijn vriend Ture met wie hij graag optrok. Ze kenden elkaar zo goed, maar nu zijn beiden oud. Ze bellen elke week nog een keer met elkaar. Spreken dan over hun thuishulp, beiden zijn niet langer sterk en gezond, het leven heeft hen gesloopt. 

Sixten de hond

Fredrika is dement, verblijft in een verpleeghuis. Herkent hem niet meer, ook hun zoon Hans is een onbekende voor haar. Bo wil eigenlijk niet meer mee om haar te bezoeken. Kan het niet aanzien hoe ze geworden is door deze akelige ziekte. Nee, hij blijft liever thuis, samen met zijn hond Sixten. Zijn trouwe viervoeter, die zo graag bij hem op de harde keukenbank ligt. Sixten is hem alles. Hij is aanhankelijk, kruipt dicht tegen Bo aan. Hij is een grote troost, Sixten maakt het leven, dat hem zo ongenadig in de tang heeft, draaglijk. Dagelijks komt er vier keer een thuishulp langs. De meesten zijn okay, met Ingrid kan Bo het echt goed vinden, ze begrijpt hem en houdt net als hij van Sixten. 

Stram

Iedereen begint zich wel steeds meer zorgen om Bo en de hond te maken. Want Sixten moet naar buiten, moet uitgelaten worden. Met zijn stramme benen klimt Bo dan van de bank. Probeert zich op de been te houden, als de hond te ver weggaat, kan hij hem niet bijhouden. Soms struikelt hij, gaat het nog net goed. Zoon Hans dringt er steeds meer op aan dat de hond weg moet. Bo verzet zich, met alle kracht die hij nog in zich heeft. Want zonder Sixten kan hij niet! 

Flarden

Ridzén neemt de lezer mee in de gedachtewereld van Bo. Terug naar zijn jeugd, zijn wrede vader, zijn liefde voor Fredrika, zijn werkzame leven. Zijn leven van toen, waar telkens weer flarden van het heden in door sijpelen. Daarnaast lezen we de korte en droge aantekeningen van de thuishulpen. Met elkaar geeft dat een ontroerend beeld van een echt geleefd leven. Prachtig verwoord, een ongelooflijke mooie debuutroman. Die je soms even weg moet leggen omdat het bijna te veel wordt, te dichtbij komt.

‘Jouw tijd komt nog’ van Carl-Johan Vallgren

De recherche in Falkenberg, een dorp niet ver van Göteborg in Zweden, is maar heel klein. Björling is hoofd, Håkansson is de nieuweling, meer zijn er niet. Is ook niet nodig, in twintig jaar tijd zijn er vier moorden gepleegd, de rest is kruimelwerk. Maar nu is het alle hens aan dek, in een greppel, ver van de bewoonde wereld is het naakte en uitgemergelde lichaam van een jonge vrouw gevonden. Versterking uit de hoofdstad komt er in de persoon van de jonge rechercheur Johanna. Ooit woonde ze in Falkenberg, ze is het op haar achttiende, na een zeer ingrijpende gebeurtenis ontvlucht. 

Malin

Het recherchewerk vordert maar langzaam. Er zijn vrijwel geen aanknopingspunten, duidelijk is wel dat het slachtoffer lange tijd ergens vastgehouden is. Voor Björling is het eigenlijk allemaal te veel. Een jaar geleden is zijn vrouw Maria overleden, hij mist haar elke dag nog, ziet haar vaak naast zich, praat met haar. Zijn hoofd is meer bij haar dan bij de zaak. Als dan ook zijn dochter Malin na een stiekem weekendje weg met haar vriendje niet meer op komt dagen, slaat de radeloosheid toe. De hele streek langs de kust met zijn ontelbaar vele eilandjes wordt uitgekamd. Het vriendje wordt dood aangetroffen, maar waar is Malin? Hoe kunnen ze haar vinden? Waar moeten ze zoeken? Elke rationaliteit verdwijnt uit het brein van Björling, het duurt dan ook niet lang voordat hij van de zaak gehaald wordt. 

Psychologisch

Vallgren weet met zijn literaire vertelstijl de aandacht van de lezer het hele boek door vast te houden. De achtergrond van zowel Björling als van Johanna, die ook een zeer beladen verleden heeft, komen uitgebreid aan bod. Met die verhaallijnen stijgt het boek ver uit boven de gemiddelde detective, het psychologische aspect heeft een groot aandeel. Vallgren is in Zweden een bekende auteur met veel boeken op zijn naam. Daarvan zijn er slechts een gering aantal in het Nederlands vertaald. ‘Jouw tijd komt nog’ stamt uit 2024 en heeft de prijs voor het beste Zweedse misdaadboek in dat jaar gehaald. Dat zegt veel over de kwaliteit van dit boek, Zweden is beroemd om zijn misdaadboeken, het zijn er veel en altijd van hoog niveau. Een betere aanbeveling is er bijna niet!