‘Plassen op schrikdraad’ van Simon van der Geest

Simon van der Geest is een veelzijdige auteur. Won twee Gouden Griffels en één zilveren. Schrijft boeken, gedichten en theaterteksten. Zijn nieuwste boek is ‘Plassen op schrikdraad’, gedichten die geïllustreerd zijn door Karst- Janneke Rogaar.   

Het eerste gedicht is een geweldige binnenkomer. “Vandaag nam ik eens een andere route Ik had zin om eens goed te verdwalen”.  Hij loopt door de stad, komt bij een ruimtebasis en vertrekt naar een andere planeet. Beleeft van alles, komt thuis en ziet daar zijn uitgebluste vader: “Zeg pap, verdwaal jij wel genoeg?” Daarna volgt het plassen op het schrikdraad, een soort van initiëring. Het levert hem de heldennaam Elektroman op. 

Bankjezitten

Het vraagt leeuwenmoed om samen met zijn zusje bij de buurman aan te bellen om een bal terug te halen: ‘twee angsthazen maken samen toch een piepklein leeuwtje’. Of om van de hoge af te duiken. Of om over een boomstam over een sloot te lopen. ‘Horizin’ is een geweldige opsteker voor iedereen die moeite met lezen heeft. Allereerst is er het woord zelf, horizin past beter bij horizon, want de horizon is meestal langgerekt als een zin. Alles wat hij ziet kan hij in één adem opnoemen. Maar op school zinnen lezen is andere koek. Op papier zijn de letters stijf en stom. Verzuipt hij in het moeras van samenklanken. Vriend Tim heeft een telefoon gekregen. Buitenspelen verwordt tot bankjezitten. Met moeite krijgt hij Tim zover dat hij even meebouwt aan een hut. Na drie balken heeft hij al geen zin meer. En zo vervliegt de tijd tot niets. Volgend jaar, als hijzelf een telefoon krijgt, zombiet hij met Tim mee.   

Simon van der Geest weet met zijn rake bewoordingen en sfeertekeningen een wereld te openen waarin al die prachtige woorden als horizin, bankjezitten of zombiet vanzelfsprekend zijn. Een wereld van een tienjarige, die als hij genoeg van het gezeur heeft met een bootje vertrekt: 

Bootje

“Als je nu niet stopt /  met zeuren aan mijn kop / pak ik mijn bootje / pleur het in een slootje / en peddel zonder om te kijken / helemaal naar zee! 

En als je zegt: / Dat haal je nooit / je bent pas tien / zeg ik: O, nee? / Dat zullen we / nog weleens zien…..” 

Voor Holland Opera en Duda Pavia Company schreef Van der Geest een nieuwe bewerking van ‘De Bremer Stadsmuzikanten’. Dit is in december te zien in Amersfoort, begin volgend jaar gaat de voorstelling op tournee en doet op zondag 8 februari De Spiegelzaal in Zwolle aan.

‘Wat de bergen bewaren’ van Ellen Marie Wiseman

Lena Conti komt in mei 1928 met haar moeder, broer en haar dochtertje van twee op Ellis Island, New York aan. Ze zijn Duitsland ontvlucht, hebben een barre bootreis achter de rug, zijn doodmoe en op. Haar moeder en broer hebben een kaartje voor de overtocht gekregen van een ver familielid in de VS, Lena heeft zelf voor haar en de kleine Ella de overtocht betaald. Er wacht hun een strenge keuring. Zo streng dat haar moeder en broer teruggestuurd worden naar Duitsland. Om redenen die duister zijn en in Lena’s ogen absoluut niet kloppen. Zelf twijfelt ze, maar haar moeder moedigt haar aan te blijven. 

De dans ontspringen

Ze worden opgewacht door Silas Wolfe, de verre neef van haar moeder. Hij neemt haar mee naar Virginia, ze komen in de Blue Ridge Mountains, waar Lena ook de twee kinderen van Silas ontmoet. Bonnie en Jack Henry zijn nog niet over het verlies van hun moeder heen. Toch weet Lena een goede band met ze op te bouwen. Het gebied waar ze wonen wordt door de staat Virginia aangemerkt als natuurpark, alle bewoners zullen moeten vertrekken. De methodes die de overheid daarvoor gebruikt zijn weerzinwekkend. Ouders worden ervan beschuldigd niet goed voor hun kinderen te zorgen, de kinderen zouden zwakzinnig of achterlijk zijn. Telkens kan er iemand van de overheid opduiken om ze te testen en weg te halen. Lena en de kinderen moeten zich dan ook geregeld verschuilen in de aardappelkelder. Zullen ze de dans ontspringen of ligt er een verschrikkelijke toekomst voor hen in het verschiet? 

Hartverscheurend

Aan de hand van de afschuwelijke geschiedenis van de jaren twintig en dertig waarin de Amerikaanse overheid zich door de eugenetica beweging liet leiden, vertelt Wiseman het hartverscheurende verhaal van een ontheemde familie, uit elkaar gereten door krankzinnige wetten waarin gestreefd werd naar een supervolk van Noord-Europees uitziende mensen. Allereerst al de mensonterende keuring op Ellis-Island. Vervolgens het racistische pseudowetenschappelijke beleid om de bergmensen inferieur te verklaren.  En zo van hun land en eigendommen te beroven. Jonge meisjes en vrouwen te steriliseren, zodat het inferieure volk zich niet voort kon planten. En het enge is dat er nu bijna eenzelfde wind over het land waait. Waarbij vrouwen, immigranten en mensen van kleur weggezet worden als minderwaardig.  

‘Mijn leven in Japan’ van Chris Board

Het afgelopen jaar zijn er een aantal boeken die in Japan gesitueerd zijn in ‘Boek van de Week’ voorbij gekomen. Healing fiction worden ze genoemd, boeken waardoor je je beter gaat voelen. Warm, lief, soms spiritueel, geschreven door Japanse auteurs. ‘Mijn leven in Japan’ is de kijk van een Engelsman op het leven in Japan. Chris Board is nog maar net klaar met zijn opleiding aan de universiteit als hij in 2012 solliciteert naar een baan in Japan. Er is een Brits-Japans uitwisselingsprogramma van onderwijzers, een sollicitatie bij de Japanse ambassade verloopt nerveus, maar met zijn keuze voor de stad Kobe hoopt Chris succesvol te zijn. 

Stervenskoud

Hij wordt aangenomen maar gaat niet naar Kobe. Hij komt op het platteland in het noordwesten van het land terecht. Sakata is een kleine stad in een grote prefectuur, hij wordt in een appartementengebouw ondergebracht. Piepklein, schuifdeuren van papier, dunne wandjes, weinig verwarming. Dat is in de zomer. Hij weet dan nog niet dat er in de winter gemiddeld acht meter sneeuw valt, het stervenskoud is. Hij wordt hartelijk verwelkomd, de school waar hij komt te werken is enorm groot, er zijn honderdtwintig collega’s die met zijn allen in een al even enorme lerarenkamer bij elkaar zitten. Waar is hij aan begonnen! 

Abroad in Japan

Het eerste jaar is een bezoeking, van narigheid neemt hij zich voor tweeduizend Japanse tekens uit het hoofd te leren. Een gigantische uitdaging, en al kent hij al die tekens, meer dan vier woorden achter elkaar spreken blijkt soms nog te moeilijk. Het meest verwondert hem de houding van de mensen in het algemeen en van de leraren in het bijzonder: onaangedaan, emotieloos, hoe kan hij zo mensen duiden? Gelukkig zijn er een aantal mensen die hem ‘vinden’. Die wel in hem geïnteresseerd zijn, hem als vriend kiezen. Zoals de extravagante Natsuki die graag Engels spreekt en het liefst in elke zin een scheldwoord laat klinken.  Chris begint te wennen, begint YouTube filmpjes te maken, krijgt veel volgers op internet. Zijn kenmerk ‘Abroad in Japan’ raakt wereldwijd bekend. 

Soms hilarisch, dan weer met de nodige zelfspot, maar altijd onderhoudend, neemt hij ons mee in zijn leven in Japan. Onderwijl veel informatie gevend over geschiedenis, gebruiken, natuur en samenleving. Een heel andere invalshoek dan in ‘healing fiction’, maar zeker net zo interessant.

‘O, Caledonia’ van Elspeth Barker

In deze roman val je met de deur in huis. Janet, zestien, ligt vermoord onderaan de trap van het statige buitenhuis Auchnasaugh in Caledonia, Schotland. Gekleed in de zwarte kanten avondjapon van haar moeder, alles duidt op een bloeddorstige moord. Hoe het zover heeft kunnen komen lees je in de volgende hoofdstukken. Ze is geboren in Edinburgh, tijdens WOII, haar vader heeft geen hoge dunk van zijn eerste kind. Vader Hector trekt weer ten oorlog, moeder Vera en Janet gaan inwonen bij de grootouders. Een huis aan zee, grootvader schrijft er zijn preken, kindermeid Nanny heeft de touwtjes wat betreft Janet in handen. 

Verkeerd

 Al snel wordt broertje Francis geboren, Janet is dol op hem. Als de oorlog teneinde is, verhuist het gezin naar Auchnasaugh in het noorden van Schotland. Vader heeft het van een verre oom geërfd, het is er koud, kil alleen de korte zomers zijn aangenaam. Er volgen al snel meer kinderen, Vera is dol op baby’s, van kinderen houdt ze een stuk minder. En Janet is wat dat betreft vreselijk de klos. Alles wat ze doet loopt verkeerd af of wordt verkeerd begrepen. Janet gruwt van het huis, van het personeel. Vooral van Jim die voortdurend konijnen en herten afschiet en ze afgevild en zonder kop te drogen hangt. Zijn bloed bevlekte kleding, het dodelijke mes, ze gaat hem steevast uit de weg. 

Noodlot

Op school is ze ook een buitenbeentje, op kostschool verandert daar niets in. Alhoewel, ze heeft daar één vriendin, Cynthia, die net als zijzelf buiten de groep valt. Janet houdt van Grieks en Latijn, van Shakespeare, ze mag het graag reciteren, wat haar verwijten van een nerdy, nuffige en hautaine houding oplevert. Ze fotografeert, houdt van de natuur, is graag op zichzelf. Janet is een onbegrepen kind, omringd door mensen die niet de moeite willen nemen haar echt te leren kennen. En zo dendert ze op haar noodlot af. 

‘O, Caledonia’ is de debuutroman van Elspeth Barker (1940-2022). Het boek verscheen in 1991 en sleepte verschillende literaire prijzen in de wacht. Dertig jaar later komt er een Engelse heruitgave die nu in het Nederlands vertaald is. Stilistisch een pareltje, dit aangrijpende verhaal van een onbegrepen kind dat opgroeit in de akelig kille wereld van de naoorlogse lagere aristocratie in Schotland.  

‘Bonjour, Agneta’ van Emma Hamberg

Vijftiger Agneta zit gevangen in een saai huwelijk. Haar man Magnus is een sportfanaat, leeft volgens strenge voedingsregels en dwingt haar daarin mee te gaan. Op het oog doet ze dat, maar stiekem heeft ze stokbrood en lekkere kazen, verstopt achter de diepvries in de berging. En onder haar bed ligt een fles wijn. Hun kinderen zijn het huis uit, haar baan bij de overheid staat op de tocht, kortom, er is weinig om zich gelukkig over te voelen. 

Oudere jongen

Dan leest ze een advertentie: “Oudere jongen hulp nodig hebben.” Er staat nog veel meer bij, alles in krom Zweeds, bijna onbegrijpelijk. De vraag komt uit Saint Carelle in de Provence. Frankrijk, au pair zijn, iets waar ze wel eens van gedroomd heeft, zou ze het aandurven? Baan opzeggen, alleen met de trein naar Frankrijk en last but not least, Magnus vertellen dat ze weggaat? Ze twijfelt en twijfelt, maar als Magnus weer eens zijn riedel over hoe te leven ten gehore brengt, neemt ze een besluit. Ze gaat. 

Klooster

Ze pakt haar biezen, neemt voldoende eten en drinken mee voor onderweg, raakt in Hamburg, waar ze over moet stappen, totaal in paniek. Raakt daar ook nog eens haar telefoon kwijt, maar wil niet met hangende pootjes terug. Ze zet door, wordt in Saint Carelle liefdevol ontvangen. Alleen blijkt de ‘oudere jongen, Einar’ de tachtig te zijn gepasseerd. Hij begint te dementeren, heeft het huis waar hij woont, een oud klooster, totaal verwaarloosd, vergeet zijn kennis van de Franse taal, waar is Agneta terechtgekomen? 

Anjéta

Ze krijgt hulp van de vriendelijke buurvrouw Bonnibelle en barman Fabien, de opsteller van de advertentie. De moeilijkheid is dat zij geen Zweeds spreken en Anjéta, zoals ze haar daar noemen, geen woord Frans. Een week, belooft ze zichzelf, een week zal ze blijven. Maar na een week, volgt er nog één en nog één. Ze begint te wennen, begint anders naar zichzelf te kijken. Totdat Magnus plotseling voor haar neus staat. 

Emma Hamberg, auteur, illustrator en scriptschrijver, schrijft met veel gevoel en humor over haar hoofdpersonen, de karakters komen goed uit de verf, de sfeertekeningen zijn geweldig. Er zijn inmiddels twee vervolgdelen verschenen. Helaas nog niet in het Nederlands vertaald, maar dat
kan niet lang op zich laten wachten.   

‘Giacomina’ van Sacha Naspini

Nives Raulli is sinds kort weduwe. Haar man Anteo kreeg een beroerte en viel voorover bij het varken in de slobber. Nives trekt hem uit de blubber, haalt het jachtgeweer en schiet het varken koelbloedig dood. De begrafenis doorstaat ze met ijzeren wil, in tegenstelling tot haar dochter Laura die huilt en blijft huilen. Laura wil haar meenemen naar haar huis in de Languedoc, Nevis weigert. Zij blijft op haar berg in Toscane, geen dochter of iemand anders die haar daar weg krijgt. 

Versteende kip

Toch is het wel wat eenzaam. Niemand om tegen te praten, het doet haar denken aan haar grootmoeder, die een sprinkhaan in een doosje deed, toen ze alleen kwam te staan. Het doosje stond naast haar bed, zo had ze toch wat aanspraak. Maar een sprinkhaan, dat lijkt Nives niets. Er is echter wel een dier op de kleine boerderij waarmee ze soms praat, dat is Giacomina, de kip met anderhalve poot. Ze mag mee naar binnen, scharrelt gezellig in de keuken en ‘s avonds kijken ze samen naar de televisie. En daar gaat het vreselijk mis. Als de kip in een reclamespot van een wasmiddel een op volle toeren draaiende wasmachine ziet, raakt ze versteend, gehypnotiseerd. Er is geen beweging meer in te krijgen. 

Telefoongesprek

In paniek belt Nives de dierenarts. Loriano Bottai was net half in slaap, zijn wijntjes maken hem altijd zo suf na het eten. Bovendien is hij niet echt geïnteresseerd in een versteende kip. Hij wil terug naar bed.  Maar Nives laat zich niet aan de kant zetten, ze blijft praten, houdt hem bij de les. Zo begint een bijzonder telefoongesprek, waarin het halve dorp voorbijkomt, er teruggekeken wordt op hun jeugd, en vooral op die ene gebeurtenis die niet doorging maar wel heel veel consequenties had. Vooral voor Nives, en nu ook voor de onwetende en wrokkige dierenarts. 

Sacha Naspini weet de aandacht van de lezer op een fascinerende wijze vast te houden. In het begin van het verhaal is het vooral de humor, later komen de gebeurtenissen die in het telefoongesprek opgehaald worden, ijzersterk over het voetlicht. Soms in een razend tempo, dan weer in een slakkengang, nadert het verrassende einde van deze opmerkelijke en lezenswaardige roman.

De privédetective’ van Herma Kluin

Detectives en thrillers zijn mateloos populair deze dagen. Een spannend verhaal, een dader, een speurneus of een hoofdpersoon die toevallig een misdaad op het spoor komt. En meestal met een bevredigende afloop, de dader wordt gepakt. Hoe anders gaat het in de praktijk van een echte privédetective. Herma Kluin weet er alles van. Sinds 2017 beoefent ze het vak, met vallen en opstaan en veel hulp van collega’s weet ze een bloeiende zaak op te bouwen. Aan de hand van een vijftiental zaken doet ze uit de doeken hoe het er in werkelijkheid aan toegaat. 

Dure cadeaus

Neem de zaak van de escortdame. Collega Ben roept Herma’s hulp in bij een precaire zaak. De niet onbemiddelde Guus is een relatie met een escortdame begonnen. Hij overlaadt haar met dure cadeaus en neemt haar mee op een exclusieve vakantie. Zij gedraagt zich steeds meer afhoudend, het is duidelijk dat ze er geen zin meer in heeft. En nu wil Guus zijn dure cadeaus terug. Gaat hem dat met behulp van de privédetective lukken? Of is het, eens gegeven blijft gegeven? Het wordt een zaak met een bijzondere afloop. 

Dief ontmaskeren

In Duitsland bewoont Graaf G. in zijn eentje een enorm kasteel. Er komt binnenkort weer een restauratie aan. De vorige keer dat de Nederlandse restaurateur Dave in het kasteel aan het werk was, zijn er kostbare spullen verdwenen. De Graaf wil daarom tijdens de komende restauratie met behulp van een privédetective de dief ontmaskeren. Er komt een observatieteam, er worden camera’s geplaatst, Herma en collega’s zitten tien dagen eindeloos naar de beelden te turen. Gaat Dave weer in de fout? Of is er iets anders loos?  

Saai

De klus in Duitsland laat overduidelijk zien hoe saai sommige opdrachten zijn. Geen spannende achtervolgingen, geen heterdaadjes en vaak ook nog eens geen goede afloop. Toch is het werk zeker interessant te noemen, geen dag is hetzelfde. Echtscheiding, ouderverstoting, stalking, vermissing, moord, aanranding en verkrachting, het komt allemaal voorbij. De uitleg van zaak technische termen en wettelijke kaders, de opbouw van de zaken, het samenwerken met concullega’s, dat alles komt aan bod. Bovendien geeft de inleiding een goed beeld van de opleiding tot particulier onderzoeker. Dat maakt ‘De privédetective’ een interessant boek dat het werk van de moderne privédetective recht doet.

‘De jurk van Texel’ van Olga Hoekstra

De Deventerse Emilie van den Brandeele wordt door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed gevraagd onderzoek te doen naar de ‘Jurk van Texel’. De jurk werd in de zeventiende eeuw als persoonlijk bezit vervoerd op een schip dat op doorreis naar Engeland voor de rede van Texel lag. Wie de jurk toebehoorde is nog steeds niet duidelijk. In een storm is het schip vergaan. Bijna vier eeuwen later werd de jurk en ander textiel door een Texelse familie opgedoken. De jurk is vrijwel helemaal nog intact, een wonder na zo’n lange tijd.  En nu mag Emilie de jurk onderzoeken. 

Warme gevoelens

Ze gaat daarom tijdelijk naar Texel, het onderzoek gaat zeker een paar weken in beslag nemen. Dat betekent ook dat ze haar moeder niet kan helpen met de verzorging van haar dementerende vader. Ondanks de gewetenswroeging daarover gaat ze met frisse moed aan de slag. Echt hartelijk wordt ze niet ontvangen, de Texelaars zitten niet te wachten op inmenging in hun culturele bezit. Terwijl de Rijksdienst almaar aandringt op opname in haar depot, begint Emilie steeds beter te begrijpen waarom Texel de jurk niet wil laten gaan. Haar warme gevoelens betreffen één persoon in het bijzonder, de man die de jurk boven water kreeg, hij laat haar niet meer los. 

Uitgehuwelijkt

In de zeventiende eeuw is het lot van Elisabeth van Baerle beschoren. Ze wordt uitgehuwelijkt aan een veel oudere man in Engeland. Ze verzet zich met hand en tand en kan maar niet begrijpen hoe haar vader zo wreed kan zijn om haar weg te sturen. Hij was altijd zo trots op haar, zijn intelligente kind! Maar het brengt haar nergens, nou ja, wel ergens waar ze niet wil zijn, Engeland. Sinds Willem zijn intrede in hun huishouden heeft gedaan heeft ze al snel haar hart aan hem verloren. Maar hoe komt ze onder haar gedwongen huwelijk uit? Elisabeth verzint een list, zo slim dat geen mens er ooit naar zal raden. 

Olga Hoekstra verweeft de levens van de twee vrouwen tot waar het lot ze door Elisabeths jurk bij elkaar brengt. Romantisch maar ook met veel oog voor geschiedenis en cultureel erfgoed. ‘De jurk van Texel’ bestaat echt en is te zien in het Museum Kaap Skil. Hoekstra werd geïnspireerd door een prachtige documentaire over de jurk.

‘Geluk in oorlogstijd’ van Trea ten Kate

Van een vriendin kreeg ik een tip: ‘lees dit boekje eens, een heel ander aspect van de oorlogstijd’. Heel benieuwd ben ik eraan begonnen en het klopt:  een thema dat niet elke dag langskomt. Bovendien speelt het in de regio, in Nieuwleusen om precies te zijn. En ook nog waargebeurd. Het begint met de familie Van Duren, die een boerderijtje in het buitengebied bestiert. Ze kunnen er niet van leven, de kinderen moeten al jong mee helpen om de monden te vullen. 

Wrokkig

Het is 1932 als Berend van Duren de lagere school verlaat om bij een boer aan het werk te gaan. Hij heeft het daar niet slecht maar het verschil met zijn thuissituatie is schrijnend. Waar bij de boer aan tafel heerlijk vers brood met roomboter gegeten wordt, is er thuis nauwelijks genoeg voor iedereen. Het maakt hem wrokkig. Hij had graag naar de Mulo in Zwolle gewild, hij kan goed leren, de bovenmeester had graag gezien dat hij verder zou gaan. 

Tanja

Hij is en blijft een buitenbeentje. Ook in de eerste oorlogsjaren.  Herfst 1939 is hij opgeroepen in de mobilisatie, als jonge soldaat ziet hij het bombardement van Rotterdam met eigen ogen.  Toch besluit hij twee jaar later zich aan te melden voor werk in Duitsland. Zie je wel, denken de dorpelingen, hij deugt niet. Helemaal als hij in 1945 met een Russische vrouw terugkomt. Weten zij veel wat hem allemaal is overkomen. Hoe hij zijn geliefde Tanja heeft leren kennen. Dat zij als Ostarbeiterin uit Sebastopol naar Duitsland is versleept, daar is vernederd en verguisd.  

Gelukszoekers

Berend heeft in 1980 zelf zijn wederwaardigheden opgeschreven. Na zijn dood in 2004 is Trea ten Kate, de kleindochter van zijn zus, met het verhaal aan de slag gegaan. Ze las zich in, haalde de historische feiten boven water in archieven en bibliotheken in Nederland en Duitsland. Ze volgt zowel het pad van Berend als dat van Tanja. De geuren en kleuren vulde ze zelf in om dit verhaal over ‘eenzaamheid, onrecht, uitsluiting en onbegrip’ te publiceren. Haar conclusie uit Berends verhaal is: “Oordeel niet te snel, leer de ander kennen, luister naar diens verhaal en je ontdekt dat je meer met elkaar gemeen hebt dan je eerst dacht. Uiteindelijk zijn we allemaal gelukszoekers”.

Het boek is ook als luisterboek te leen bij de Online Bibliotheek. 

‘De wonderverteller’ van Lida Dijkstra

Deze week de winnaar van de Gouden Griffel en van de Jonge Beckmanprijs voor het beste jeugdboek in het genre geschiedenis. 

Reisjas

De dertienjarige Maria della Pietra werkt in 1298 in de gevangenis in Genua. Als vondeling kwam ze bij de nonnen terecht, ze vroeg te veel, was te luidruchtig voor het klooster, daarom is ze hiernaartoe gestuurd. In de gevangenis zit Marco Polo, na een nederlaag in de strijd tussen Genua en Venetië is hij hier opgeborgen. Hij zit er voor die tijd luxueus, grote zaal, veel bezoek en hij is altijd vriendelijk. Behalve het moment dat de cipiers zijn reisjas weghalen. Furieus is hij, het helpt niets. Maria brengt hem zijn eten, blijft lang bij zijn cel rondhangen, geniet van de verhalen die ze stiekem aanhoort. Dat is beter dan de vloeren schrobben. 

Muisje

Het duurt niet lang voor Marco Polo haar opmerkt. Want ook bij hem kan ze haar mond niet houden, er liggen altijd vragen op het puntje van haar tong. Topina noemt hij haar, muisje. Ze proeft die naam, het past bij haar, onzichtbaar als een muisje gaat ze door de gangen van de gevangenis. Dankzij haar komt Marco Polo in contact met Rustichello da Pisa, een medegevangene die de hele dag schrijft. Een cel vol met perkamenten vellen heeft, een pot met ganzenveren en zijn eigen inkt maakt. Alleen met die materialen is hij rustig, kan hij zijn verhalen opschrijven. Het lukt Topina de sleutels van beider cellen na te laten maken en ’s avonds als het rustig is, brengt ze Rustichello naar Messer Marco toe. Zelf zit ze dan in een hoekje met open mond te luisteren naar de reizen die Marco Polo heeft gemaakt. Over water en door woestijnen helemaal naar Cambalu en Shangdu in wat nu China is. Op zoek naar de heerser van het grootste rijk in het verre oosten, de kleinzoon van Djenghis Khan. 

Fantastisch taalgebruik

Lida Dijkstra heeft een prachtige manier gevonden de avonturen van Marco Polo weer te geven. Spannend, met uitleg in aparte kolommen. Haar taalgebruik is fantastisch. Wie een woord als beviezevoetstapt kan verzinnen, wie een oorlog kan omschrijven zoals zij dat doet, heeft mijn hart gestolen. De mooie illustraties van Djenné Fila, de verklarende woordenlijst en de kaart van de reis maken dit een (jeugd)roman voor iedereen die van geschiedenis, van avonturen en van spannende verhalen houdt.  

‘Hoe katten mijn redding werden’ van Courtney Gustafson

Courtney en haar vriend hebben een huurhuis gevonden aan Poets (lees Dichters) Square in Tucson, Arizona.  Ze heeft een baan bij de lokale voedselbank, public relations en management, leuk om te doen maar het betaalt niet best.  De eerste nacht dat ze in het huis slaapt, hoort ze allerlei vreemde geluiden. Alsof er tegen het raam getikt wordt. Haar hond reageert ook, het is dus geen hersenspinsel. Als ze de volgende ochtend naar buiten gaat ziet ze allemaal pootafdrukken. Kleine weliswaar, maar er is bewijs dat er die nacht werkelijk van alles rond het huis sloop. 

Instagram

Ze komt er al snel achter dat het zwerfkatten zijn. Wel dertig. Hongerige katten met smalle snuiten en holle ogen. Courtney begint aantekeningen te maken, bedenkt namen voor de katten, voor ze het weet zit ze elke avond op de oprit de katten te voeren. Maar het zijn er te veel. Ze heeft niet genoeg geld voor al die katten. Die eigenlijk ook gecastreerd of gesteriliseerd moeten worden. Ze begint een Instagramaccount voor de katten. Op die manier kan ze haar vader, aan de andere kant van het land, op de hoogte houden van wat ze allemaal beleeft. 

Hulpgroep

Het account wordt door meer mensen gelezen. Die beginnen Courtney te helpen, doen donaties, kopen kattenvoer voor haar. Sommigen willen zelfs geld storten. Als Courtney met Thanksgiving in een gekke bui een soort van speciaal diner voor de katten maakt en dat filmt voor Instagram, gaat het viraal. Duizenden reacties volgen en Instagram begint haar te betalen. Eindelijk is er meer geld om spullen te kopen. En dat niet alleen, Courtney breidt haar werk voor de katten uit. Overal in Tucson begint ze samen met een grote hulpgroep katten te vangen om ze vervolgens naar de dierenarts te brengen voor sterilisatie of castratie. Haar hulp wordt dankbaar aanvaard. 

Dierendag

Courtney verandert, van de timide in zichzelf gekeerde jonge vrouw die ze was, is weinig meer over. Ze voelt zich gewaardeerd en begrepen door al die mensen die haar fysiek en op afstand helpen. Het verhaal van haar jeugd en verdere ontwikkeling komt uitgebreid aan bod in dit inspirerende en hartverwarmende verhaal. Een heerlijk boek om op 4 oktober, Dierendag, bij stil te staan. De filmpjes van Courtney zijn te vinden op Instagram en TikTok.

‘De jongen van zee’ van Garrett Carr

Ambrose en Christine Bonnar wonen met hun peuter Declan in het Ierse Donegal. Ambrose is visser, samen met zijn maat Tommy brengt hij wekelijks vis binnen. Christine werkt in het hotel van het dorp. Op een dag is er een baby aangespoeld. Wonderbaarlijk gered door de dorpsgek, gaat het kind van gezin naar gezin om er een nachtje door te brengen. Als Ambrose de baby ophaalt weet hij binnen een half uur dat hij het jongetje wil houden. Dit prachtige kind gaat hun gezin niet meer verlaten. 

Levensbestemming

Christine is wat bedenkelijker, maar ze is makkelijk over te halen. Alleen peuter Declan gromt en bromt, hij moet die indringer niet. Ook Christines zuster Phyllis ziet er geen heil in. Wonend op loopafstand van haar jongere zus heeft ze alles door wat daar in huis gebeurt. Zelf zorgt ze voor hun vader Eunan die na een hersenbloeding totaal afhankelijk van haar is. Phyllis verandert, verzuurt, ze ziet de hulp die ze haar vader biedt als haar levensbestemming. 

Opzouten

Brendan, de vondeling, is een buitenbeentje in het dorp. Gaat stilletjes zijn eigen gang, zwerft langs de kust en komt bij zonderlingen over de vloer. Hij luistert naar hun verhalen en zo jong als hij is, bemoedigt hij ze. Het geeft hem een reputatie die Ambrose en Christine niet prettig vinden. Toch gedogen ze het, het is een fase, het gaat wel weer over. Declan zet zich echter sterk tegen zijn adoptiebroer af, het liefst zou hij hem voorgoed laten verdwijnen. Hij trekt veel naar opa Eunan. De oude man, die een echt een lastig portret is, sterkt hem in zijn idee dat Brendan niet deugt, dat hij op moet zouten. 

Zo verlopen de jaren, de visopbrengst loopt achteruit, Ambrose’ maat Tommy gaat alleen verder met steeds grotere trawlers, Ambrose heeft de trein gemist met zijn hardnekkige voorkeur voor zijn houten schip. Het gezin vervalt in armoede, de onderlinge verhoudingen worden scherper en scherper. 

IJzingwekkend

Het dorp, de verteller van het verhaal, ziet het allemaal gebeuren. Ze hebben een sterke mening over van alles en nog wat. De invalshoek van het verhaal is behoorlijk origineel, in het begin is het wel even wennen, wie is die wij? Carr vertelt op rustige toon dit bijzondere en soms ijzingwekkende verhaal dat boeit tot de laatste bladzijde.

‘Nooit, nooit, nooit’ van Linn Strømsborg

Een roman over een dilemma dat veel jonge vrouwen in deze tijd kunnen ervaren.  Wel of geen kinderen en als ik het niet wil, hoe valt dat bij de mensen in mijn omgeving. Een jonge Noorse, haar naam wordt in het boek niet genoemd, weet diep in haar hart dat ze geen kinderen wil. Ze ziet zichzelf in de toekomst niet als moeder. Haar partner Philip denkt er anders over. Maar, zegt hij, ik wil wat jij wil en ik wil vooral bij jou zijn. 

Standpunt

Alles wordt anders als ze per ongeluk toch zwanger wordt maar gelukkig een miskraam krijgt. Dat klinkt raar maar anders was het een abortus geworden. Dan komt het nieuws dat hun vrienden Anniken en Alex hun eerste kind verwachten. Philip en zij leven heel erg met hen mee. Toch is er een groot verschil in hoe ze ermee omgaan. Zij is vooral begaan met Anniken, Philip richt zich meer op het kind dat in aantocht is. Het gaat wrikken en naar acht jaar komt er een einde aan hun relatie. Philip weet dat hij graag vader wil worden, zij blijft bij haar standpunt. 

Met vriendjes spelen

Als kind heeft ze gezien hoe haar piepjonge moeder worstelde om rond te komen. Hoe haar grootmoeder de benen nam naar Spanje, zo ver als mogelijk van haar kinderen, die ze alleen kreeg omdat het in die tijd zo hoorde.  Toch heeft ze een fijne jeugd gehad, hutten bouwen, boeken lezen, met vriendjes spelen, ook de middelbare school was okay. Maar ook toen was het evident: geen kinderen voor haar. 

Reacties

Nu ze het duidelijk aan eenieder heeft laten weten, komen de reacties. Bijna iedereen wil haar van haar voornemen afpraten. “Ze weet niet wat ze mist, het is zo mooi een kind te zien opgroeien”, een hele stoet van vrienden, kennissen, familie weet het allemaal zo goed. Maar zij weet het beter, het is haar gevoel, er komt geen kind. 

Strømsborg filosofeert over en duidt aan de hand van verschillende thema’s het standpunt van de ik-figuur. Dat doet ze inlevend, serieus maar ook met gevoel voor humor. ‘Nooit, nooit, nooit’ werd genomineerd voor de Noorse Boekenprijs. Dit is haar eerste boek dat in het Nederlands is vertaald.

‘Het volgende station’ van Hiro Arikawa

Takarazuka is een middelgrote stad in de regio Kansai op het eiland Honshu in Japan. Binnen het stadsgebied loopt een spoorlijn van de Hankyu Spoorwegmaatschappij. Het is een drukbezochte lijn, men kan zowel naar Kobe als naar Osaka reizen. Onderdeel is een klein en vrijwel onbekend lijntje van Station Takarazuka naar Station Nishinomiya-Kitaguchi. Onderweg zijn er zeven haltes, elk met zijn eigen bijzonderheden. Zo is vlak bij de eerste halte de grote Centrale Bibliotheek. Masashi komt er geregeld. Altijd op zoek naar interessante titels. Hij herkent de jonge vrouw die deze dag naast hem plaats neemt onmiddellijk. Zij is het die hem geregeld te snel af is en zijn favoriete boeken voor zijn neus wegkaapt. Nu heeft hij de kans er iets van te zeggen. Of toch maar niet? 

Bruid

Op het volgende station stapt Shoko in. Gekleed in een feestelijke witte jurk komt ze van de bruiloftsreceptie van haar ex. Hij is gevallen voor een ander, een collega. Woedend is ze. Met haar komst probeerde ze het stel in een kwaad daglicht te zetten. Hun reputatie aan te tasten. Terwijl zij uitstapt wordt ze gezien door een klein meisje dat met haar oma op pad gaat. Het meisje denkt dat Shoko een bruid is, haar grootmoeder weet wel beter. 

Impact

Zo zijn er op elk traject tussen de verschillende haltes weer andere reizigers. Sommige van hen worden net als Shoko en Masashi uitgelicht. Ze komen in contact met medereizigers, het kan een afgeluisterd gesprek zijn, een losse opmerking of een conversatie met meer diepgang. Maar in ieder geval wel genoeg om een verandering in gang te zetten. Om, net als Yasue Ito, niet meer met een groep rijke dominante vrouwen op te willen trekken, of als Shoko ontslag te nemen en te verhuizen naar een buurt in de nabijheid van een ander station.  De toevallige ontmoetingen hebben een grote impact op de hoofdpersonages. Zoals we een half jaar later horen, als ze de route in omgekeerde richting nemen. 

Normen en waarden, omgangsvormen, cultuur en schoonheid, ongemerkt krijg je als lezer hier heel veel van mee. Arikawa laat Japanners over elkaar oordelen, soms sta je te kijken hoe anders het in Japan is, maar vaak is de overeenkomst met onze cultuur groter dan we ooit hadden kunnen bedenken.

‘Onder de sterren’ van Virginie Grimaldi

Het zit de Franse Anna niet mee. Samen met haar twee dochters probeert ze het hoofd boven water te houden. De rekeningen stapelen zich echter op en nu dreigt ze haar baan in een restaurant ook nog kwijt te raken. Haar baas wil haar baan aan zijn vriendin geven, hoe pakt ze dat aan? Ze onderhandelt met hem, weet er een mooi bedrag uit te slepen maar moet wel op zoek naar een nieuwe baan. Want het bedrag is net genoeg om de schulden te betalen. Ook haar dochters hebben het pittig, Chloë van zeventien moet eindexamen doen, pubert als een gek en verwijt haar moeder dat die haar vader het huis uitgezet heeft. De jongste, Lily van elf, wordt gepest op school, waar ze een beetje een buitenbeentje is. 

Hamburg

Als Anna haar schulden nu afbetaalt, verandert er eigenlijk niets. Door een gesprek met haar grootmoeder wordt Anna op een idee gebracht. Samen met haar dochters wil ze met de camper naar Scandinavië. Het noorderlicht zien, rendieren en walvissen spotten, de Lofoten bezoeken en op de Noordkaap de as van opa uitstrooien. Alles wordt geregeld: ze kan de camper van haar vader lenen, de scholen geven toestemming dat Chloë en Lily twee maanden weg mogen blijven. Zo vertrekken ze uit Toulouse, door Duitsland naar Denemarken. Maar in Hamburg dreigt het mis te gaan, er wordt een poging gedaan om in hun camper in te breken. Gelukkig treft ze een groepje camperaars uit Frankrijk die onder leiding van ene Julien eenzelfde soort trip maken. 

Bont gezelschap

Het is een bont gezelschap, Julien en zijn zwaar autistische zoon Noa, twee oude opa’s die nogal geheimzinnig doen, een jong stel op zoek naar zichzelf en een gezin met twee kinderen waarvan de ouders hun spruiten willen laten ervaren hoe het is om zonder veel geld en in barre omstandigheden te leven. Ze overnachten samen, overdag gaat ieder zijn eigen gang. Houden ze het met elkaar vol? Of zijn twee maanden net te lang of misschien wel te kort om elkaar goed te leren kennen? 

Grimaldi vertelt het verhaal door de ogen van Anna, ze laat Chloë een blog bijhouden en Lily een dagboek vol schrijven.  Het resultaat is een warm en humoristisch verhaal, de personages komen echt tot leven.

‘De levenscyclus van de gewone octopus’ van Emma Knight

Pen en Alice zijn twee hartsvriendinnen in Toronto. Vanaf het eerste moment dat ze bij elkaar in de klas zaten, is het dikke mik tussen die twee. Nu zijn ze klaar voor een universitaire studie en onafhankelijk van elkaar besluiten ze in Schotland te gaan studeren. Pen omdat ze achter het grote geheim van haar vader wil komen,  Alice wil zo ver mogelijk bij haar altijd angstige en overbezorgde moeder vandaan. 

Verwarring

Pen’s vader heeft zijn masterstudie ooit in Londen gedaan. Daar raakte hij bevriend met Lord Elliot Lennox. Lord Lennox kwam uit Schotland, heeft zich ontwikkeld tot een wereldberoemde thrillerauteur, maar bleef altijd contact zoeken met Pen’s vader. Die reageerde nergens op, toch weet Pen van die geschiedenis. Ze is dan ook razend nieuwsgierig naar Lennox en hoopt bij hem de oplossing van het geheim te vinden. Ze schrijft hem in een overmoedige bui een brief en krijgt prompt een uitnodiging op zijn kasteel in Stonehaven te komen. Daar wordt ze zeer hartelijk ontvangen, de hele familie is gul en vriendelijk in haar blijken van genegenheid. Maar ze wordt niets wijzer, de verwarring wordt alleen maar groter, vooral als ze gevoelens krijgt voor Lennox’ zoon Sasha. 

Theater

Waar Pen bijna preuts is en altijd volgens de normen van haar familie leeft, is Alice uitbundig in al haar contacten. Haar doel is actrice te worden, ze krijgt een affaire met een docent, feest meer dan dat ze studeert, ze is zo blij dat ze onder de angstige knoet van haar moeder uit is! Het is haar talent dat haar uiteindelijk doet belanden waar ze het liefst terecht wil komen: op de planken van een groot theater. 

Stormen

Maar is hun vriendschap sterk genoeg om alle stormen te doorstaan. In het eerste halfjaar lijkt er een verwijdering tussen de twee. Totdat Alice in de problemen komt en Pen tot het besef komt dat ze Alice moet bijstaan. Vanaf dat moment zijn ze weer de vriendinnen die alles delen, op elkaar kunnen bouwen en elkaar het geluk gunnen waar ze zo naarstig naar op zoek zijn. 

Emma Knight, journaliste en ondernemer, weet in haar debuutroman de coming of age van twee jonge vrouwen haarscherp neer te zetten. Alle gevoelens en verwikkelingen, vooral die van Pen, komen levensecht over.  Het smaakt naar meer.

‘ANWB Tuinenboek’ van Quinten Lange

Het is midden augustus en veel tuinen liggen er prachtig bij. Niet alleen de eigen tuin, ook de tuinen die in dit kloeke boek genoemd worden.  Met de ANWB reis je van Noord via Oost naar West en Zuid-Nederland.  Een klassieke indeling. Tussendoor komen verschillende stijlen aan bod. Zo is er extra informatie over de renaissancetuin, de moderne tuin, de formele tuinen en de vroege landschapstuin. Verder informatie over de opkomst van de arboreta, The Dutch Wave en Silent Change. De grote namen in tuinarchitectuur, als Mien Ruys, Piet Oudolf en Michael van Gessel, duiken veelvuldig op. 

‘Het verborgen Rijk van Ming’

Om in de eigen contreien, het noorden en oosten van het land, te blijven en geheel volgens mijn eigen smaak zou ik de volgende tuinen eruit willen lichten. Allereerst de Hortus in Haren bij Groningen. De tuin van de universiteit van die stad. De laatste aanwinst is daar ‘Het verborgen Rijk van Ming’, aangelegd volgens de tuintradities uit de Ming-dynastie. In Friesland is ‘De Kruidhof’ in Buitenpost, een proeftuin voor groente- en fruittelers en als zodanig verbonden met de Universiteit Groningen. Hier is de grootste collectie van geneeskundige planten van West-Europa, een rosarium, een meditatietuin en nog veel meer. Geregeld zijn er binnen exposities van kunst die iets met de natuur te maken hebben. 

Collectie aardappelen

In Drenthe De Tuinen van Weldadigheid in Veenhuizen, gespecialiseerd in vergeten groenten en bijzondere kruiden. De collectie aardappelen is wereldberoemd. De tuinen van Mien Ruys in Dedemsvaart, haar werk heeft zoveel anderen geïnspireerd. In Schuinesloot de Prionatuinen, De Luie Tuinman in Ruinen. Pantropica in de Noordoostpolder. De tuinen van Paleis Het Loo, van Kasteel Twickel in Ambt-Delden en van Landgoed de Wiersse in Vorden. Het zijn er werkelijk te veel om op te noemen. 

Opwarmertje

Gebruik dit boek als opwarmertje voor een bezoek aan één of meerdere van de tuinen. Bij elke besproken tuin staat een tekst van drie of vier bladzijden, foto’s, tekeningen, afbeeldingen uit oude plantenboeken. Ligt de tuin aan een route, dan is er een QR-code. Ook worden andere bezienswaardigheden in de buurt genoemd. Al met al een uitstekend overzicht van de vele prachtige tuinen die in Nederland bezocht kunnen worden. En een compliment aan Nicola Dehmer voor de mooie vormgeving. Daardoor is dit boek zoveel meer dan een gemiddelde toeristische gids.

‘Het geheime strand’ van Veronica Henry

Veertiger Nikki heeft haar eerste eigen huis gekocht, een kustwachterswoning op een klif boven de ruige kust van Noord-Cornwall. Altijd al was ze verliefd op deze huisjes, het schitterende uitzicht en de toegang tot een afgelegen en vrijwel ongebruikt strand. Ze begint te klussen en schoon te maken, maakt kennis met haar nieuwe buurman, ze is heel blij dat het een vaste bewoner is. Dat ze niet te maken krijgt met wisselende vakantiegangers die zich uitleven met feest, muziek en BBQ. De dag dat ze de sleutel krijgt, vindt ze een handgeschreven envelop in de brievenbus. Erin zit niet een lief welkom kaartje, nee, de tekst laat niets te raden over: in een dorp zijn geen geheimen. 

Rik

Het voert Nikki terug naar twintig jaar geleden, naar de dag dat een beeldschone jongeman, Rik, met zijn boot aanmeert in hun kustplaats. Hij heeft zowel Iers als Frans bloed, heeft een tijdelijke baan in de nabije kuststad, Nikki valt voor hem als een blok. Vanaf de eerste minuut is ze hopeloos verliefd. Ze introduceert hem bij haar familie, haar grote zus Jess die in het ziekenhuis werkt, haar broertje Graham en hun ouders. Hij past bij hun, draait moeiteloos met het gezin mee. Had ze dat maar niet gedaan, had ze hem maar voor zichzelf gehouden! Want haar zus palmt Rik in, ze trouwen en krijgen een dochter Juno. Nikki plant het huwelijksfeest, haar moeder bakt de bruidstaarten, een nieuw bedrijf is geboren. Nikki wordt wedding planner, een heel succesvolle zelfs, ze krijgt meer verzoeken dan ze aankan. 

Schoon schip

En dan slaat het noodlot toe. Zowel Nikki’s vader als Rik zitten bij de reddingsbrigade van de kustwacht en verdrinken tijdens een zware storm. Het is nu twintig jaar geleden, er komt een herdenking waar ook Riks dochter Juno aan mee zal doen. Nikki werkt eraan mee, maar de anonieme dreigbrieven blijven komen,  Nikki voelt dat ze schoon schip moet maken. Maar wat zullen de consequenties zijn? Wordt ze het zwarte schaap van de familie? Zal iedereen haar met de nek aankijken? Of kan ze op wat meer clementie rekenen. Hoe pakt ze dit aan? 

‘Het geheime strand’ is een heerlijke zomerse roman, met de nodige diepgang in de relaties tussen de personages.  Verfrissend in het grote aanbod van dit genre. 

‘De lange weg naar Londen’ van Marian Rijk

Charles Pahud de Mortanges (Pahud) is voor WOII een grote bekendheid in Nederland en ver daarbuiten. Hij heeft als ruiter vier keer deelgenomen aan de Olympische Spelen, heeft gouden medailles gewonnen, heeft een prachtige carrière in het leger, hij is een doorzetter en soms ook een geluksvogel. Als Nederland in 1940 capituleert, kan hij terug naar huis in Amersfoort. Hij zet een herstellingsoord voor oorlogsgewonden op, stil zitten kan hij niet, en is daar drukdoende als hij in mei 1942 een oproep krijgt zich bij de kazerne in Ede te melden. De tweeduizend gedemobiliseerde beroepsmilitairen die daar bijeenkomen voor een controle, worden met zijn allen met de trein via Neurenberg naar Oost-Polen afgevoerd. Pahud weet terug te komen in Nederland, wordt vervolgens weer op transport gezet en springt bij De Lutte uit de trein. 

Verraad

Het is dan inmiddels 1943. Via een reeks van onderduikadressen komt hij in Den Haag. Daar wordt hem door een oude bekende, die via Engeland terug in Nederland is, voorgesteld naar Engeland te vluchten en zich bij de Nederlandse Regering in ballingschap aan te sluiten. Pahud hoeft er niet lang over na te denken, hij wil graag meehelpen aan de bevrijding van Nederland. Er wordt een ontsnappingsplan gemaakt, hij zal via Denemarken en het neutrale Zweden en Schotland naar Londen gaan. Op het laatste moment kan het echter niet doorgaan, er is verraad geweest en de helpers op de route zijn opgepakt. 

Zeven maanden

Er is echter nog een mogelijkheid, via België, Frankrijk, Spanje, Portugal en Gibraltar. Een lange tocht, door vijandelijk gebied, meermaals een streng bewaakte landsgrens oversteken, en ook de demarcatielijn in Frankrijk. In oktober 1943 is het zo ver. De regering in Londen heeft zijn overkomst goedgekeurd. Het station in Eindhoven is de plek waar hij opgepikt gaat worden. Er zijn begeleiders en safe houses langs de hele route, toch loert het gevaar gesnapt te worden overal. Zeven maanden zal zijn tocht duren, zeven maanden van niet opvallen, in de omgeving opgaan, stilletjes verdergaan en toch zichzelf blijven.   

Marian Rijk weet het (vergeten) verhaal van de Olympiër Pahud op vaardige manier over het voetlicht te brengen. De tweede verhaallijn over Pahud’s zoon Buuk, een jonge twintiger, die bij een zelfde ontsnappingsroute in Toulouse wordt opgepakt en terechtgesteld, geeft het boek een extra dimensie.