3 december 2019

‘De fantastische meneer Willughby : de eerste echte ornitholoog’ van Tim Birkhead


Het is in het voorjaar van 1663 dat de jonge Francis Willughby samen met zijn acht jaar oudere vriend en leraar John Ray een reis begint die hen beiden door heel West-Europa zal voeren. De twee zijn op zoek naar vogels, vissen en insecten. Tijdens hun opleiding aan de Universiteit van Cambridge zijn ze gebiologeerd geraakt door deze dieren. In de 17e eeuw was nog weinig bekend over hun bouw en eigenschappen. Waar ze vooral ook mee bezig zijn is de classificatie; het ordenen en het bijeenbrengen van verwante  groepen.

Reizen
Nu is het in de zeventiende eeuw zo dat er nog heel veel vogels gegeten worden. Zo treffen ze op de markten in Italië wel veertig verschillende soorten aan. De vogels, en ook de ruim aanwezige vissen, worden gekocht, op uiterlijk beschreven en vervolgens ontleed. Baanbrekend werk verrichten ze tijdens deze anderhalf jaar durende reis.  Om daarna ook nog eens Engeland te doorkruisen.  De oogst is indrukwekkend, genoeg om na jaren het naslagwerk Ornithologiae te doen verschijnen.

Overlijden
Helaas maakt Willughby dit niet meer mee. Tijdens zijn reizen werd hij al wel eens koortsachtig ziek, eenmaal gesetteld op het landgoed van zijn voorvaderen, getrouwd en vader van drie jonge kinderen, komen de koortsen steeds vaker terug. In juli 1672 overlijdt hij op zesendertigjarige leeftijd. Zijn compagnon zet zijn werk voort en geeft Willughby de credits die hij voor zijn aandeel in het standaardwerk verdient.

Specialistisch
Tim Birkhead beschrijft het leven en werk van Willughby levendig en geeft uitgebreid verslag van de ontdekkingen van deze uiterst nieuwsgierige ‘bioloog’. In zijn woorden: “Willughby en Ray hebben de wereld veranderd zonder zelf schokkende ontdekkingen te doen. Hun systematische onderzoeken en classificatie hebben echter wel een manier gecreëerd om de wereld van de natuur te bestuderen”. ‘De fantastische meneer Willughby’ is een redelijk specialistisch boek dat echter door schrijfstijl en de persoonlijke geschiedenis van de hoofdpersoon ook voor niet vogelaars goed te lezen is. Het boek heeft als extra een tijdlijn van Willughby’s leven, een register, een uitgebreid notenapparaat en is verluchtigd met foto’s en tekeningen.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten